KIYÂFETÜ’L-İNSÂNİYYE FÎ ŞEMÂ’İLİ’L-OSMÂNİYYE’Yİ SİYASETEN OKUMAK

Authors : Gülşen ÇULHAOĞLU

Pages : 75-90

View : 13 | Download : 9

Publication Date : 2021-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :İnsanların fiziksel özelliklerine göre karakter tahlili yapan ve bu sayede onlara doğru davranmayı öğretmeyi amaçlayan kıyafetname, İslamiyet’ten önce de Mısır, Roma, Yunan, İran, Hint kültürlerinde var olan bir ilimdir. Kıyafetname ile benzer bir şekilde ahlaki/öğretici nitelikte eserlerden olan siyasetnamelerde ise, devlet yönetiminde dikkat edilmesi ve kaçınılması gereken konulardan söz edilir ve bir yöneticide bulunması ya da bulunmaması gereken özellikler belirtilir. Bu çalışmanın amacı, Seyyid Lokman Çelebi’nin 16. yüzyılda, III. Murat’a sunduğu ve genel olarak insanların fiziksel özelliklerine göre karakter tahlili yaptıktan sonra Osman Gazi’den III Murat da dâhil olmak üzere Osmanlı padişahlarını değerlendirdiği Kıyâfetü’l-İnsâniyye fi Şemâ’ili’lOsmâniyye adlı eserinde, söz konusu padişahı nasıl bir bakış açısıyla değerlendirdiğini ortaya koyarak “ideal” düzenin son derece önemsendiği bir toplumda, edebî eserlerde bile karşılaşılabilecek bir özellik olan, “ideal padişah portresi”nin çizilip çizilmediğini tartışmak ve bu bağlamda söz konusu eserin aynı zamanda bir siyasetname metni olarak okunup okunmayacağını tartışmaya çalışmaktır.
Keywords : kıyafetname, siyasetname, ideal padişah, III Murat, Kıyâfetülİnsâniyye fi Şemâilil Osmâniyye, Seyyid Lokman Çelebi