SAYI SEMBOLİZMİ BAĞLAMINDA “GARÎB-NÂME

Authors : Aysun ÇELİK

Pages : 67-92

View : 14 | Download : 10

Publication Date : 2019-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :XIII. ve XIV. asırda Anadolu’da gelişen Türk din ve tasavvuf edebiyatının öncü şairlerinden olan Âşık Paşa’nın insert ignore into journalissuearticles values(d. 670/1272); Kırşehir’de, 730/1329-30’da kaleme aldığı Garîb-nâme adlı 10.613 beyitlik hacimli mesnevisi devrin inanışlarının, inancının, ilminin ve müellifinin hayat tecrübesinin kayda değer bir edebî mahsulüdür. 10 Bâb ve 10 Bâb içinde de 10’ar Destân halinde tertip edilen Garîb-nâme, müellifin kâinata hikmet nazarıyla bakmasına bağlı olarak sayılara yüklenen anlamlar ve bu anlamlarla ile ilgili kabuller bakımından da dikkate değerdir. Türk kültür ve yazınında gizemli ve/veya aşikâr manaları bulunan “1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 40, 70, 72, 100, 1000” sayıları, Garîbnâme’de, inanç ve inanış referanslarıyla belirli bir tertip ve terkip çerçevesinde derin ve etraflı bir biçimde işlenmiştir. Bu çalışmada; sayıların Türk inanışlarındaki kullanımlarından yola çıkarak mezkûr eserde motif/formel/sembol olarak kullanılan sayılar incelenmiş, sayılara atfedilen inanışların ve hikmet arayışlarının klasik Türk edebiyatı metinlerinde nasıl yer bulduğu Garîb-nâme örneği üzerinden ortaya konulmuştur.
Keywords : Âşık Paşa, Garîb nâme, sayı, sembol, hikmet