ULUSAL DİL İNŞASI SÜRECİNDE ÖZ TÜRKÇE İLK ROMAN: SAVAŞTAN BARIŞA

Authors : Betül BÜLBÜL OĞUZ

Pages : 141-150

View : 14 | Download : 29

Publication Date : 2019-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :1932 yılında Atatürk’ün Türk Dili Tetkik Cemiyeti’nin kurulmasına öncülük etmesi; bir ulusdevlet politikası ile Öz Türkçe ve/veya Öz Türkçeye uygun yeni kelimelerin türetilmesini ve bu kelimelerin yaygınlaştırılmasını da başlatmıştır. Bu süreçte ele alınan dil politikalarının en büyük destekçileri, devrin aydın, akademisyen ve edebiyatçı kimlikleri ile öne çıkan kişileridir. Atatürk devri dil politikalarının öz Türkçeleşme yolunda ilginç bir örneği, Vâla Nureddin ve eşi Çüruksulu Meziyet’in “1934 Dil Bayramı’na Armağan” olarak sunduğu “Savaştan Barışa” isimli romandır. Eserin yazarları romanı; “Kendi çeşidinde şimdilik ilk okuş” olarak tanımlamakta ve romanda “bir tek yabancı söz” kullanmadıklarını ve romanın “su katılmamış Türk” olduğunu iddia etmektedirler. Romanın dili oluşturulurken; Tarama Dergisinde yer alan kelimelerden ve Türk dilinin lehçelerinden faydalanıldığı belirtilmektedir. Yazarlar kendileri tarafından uydurulmuş yeni sözcüklere de romanda yer vermiştir. Dönemin ölçünlü Türkçesinin dışında kalan ve yazarların kendi teklifi olan sözcükler eserin sonunda; “Kullandığımız Yeni Öz Türkçe Sözler” başlığı altında bir sözlükçede toplanmıştır.
Keywords : Vâla Nureddin, Türk Dil Kurumu, Savaştan Barışa, Öz Türkçe