Kültür Marulu (Lactuca sativa L.) ile Yabani Akrabalarının Yaprak Mikromorfolojileri

Authors : Murat Erdem GÜZEL

Pages : 121-133

Doi:10.35163/bagbahce.866561

View : 28 | Download : 13

Publication Date : 2021-04-29

Article Type : Research Paper

Abstract :Kültür marulu (Lactuca sativa L.) dünya genelinde tüketilen ve ekonomik değere sahip otsu bir bitkidir. Bu türün birincil gen havuzunda yabani L. serriola L., L. aculeata Boiss. & Kotschy, L. azerbaijanica Rech. f., L. georgica Grossh. ve L. scarioloides Boiss. yer alırken ikincil gen havuzunda ise L. saligna L. yer almaktadır. Bu çalışmada ekonomik öneminden dolayı çeşitli çalışmalara konu L. sativa’nın birincil ve ikincil gen havuzunda yer alan yabani akrabalarının yaprak mikromorfolojilerinin ortaya konulması ve mikromofolojik karakterlere dayalı akrabalık ilişkilerinin fenetik analizler yoluyla değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Bu amaca ulaşmak için çoklu örnekleme üzerinden türlere ait yaprakların karakter durumları belirlenmiş ve saysısal analizlere tabi tutulmuştur. Çalışılan diğer mikromofolojik özellikler içerisinde en çok varyasyon epikutikular mum yoğunluğunda ve mum tipinde gözlenmiştir. Diğer taraftan epidermis hücrelerinin antiklinal ve periklinal (L. georgica hariç) çeperleri tür içerisinde kararlılık göstermektedir. Yaprak alt yüzeyindeki tüy durumu da L. saligna hariç tür içinde kararlılık göstermektedir. Mikromorfolojik verilere göre L. sativa’ya en yakın tür L. saligna olup epidermis hücrelerine ait antiklinal çeperin dalgalı (undulat) olması iki türde paylaşılan ortak karakter durumudur. Elde edilen bu veriler ışığında epidermis hücrelerinin antiklinal-periklinal çeperleri ve tüy durumu Lactuca cinsi içerisinde sistematik çalışmalarda taksonlar arasında sınırları belirlemek için ayırt edici karakter olarak kullanılabilir.
Keywords : Asteraceae, epidermis çeper şekli, marul gen havuzu, mum