Eğirotu (Acorus calamus L.) Türünün Geleneksel Kullanım Alanları

Authors : Halim Topaldemir, Beyhan Taş

Pages : 237-246

Doi:10.35163/bagbahce.1514666

View : 84 | Download : 71

Publication Date : 2024-12-30

Article Type : Review Paper

Abstract :Bu makalede, Acoraceae (Eğirgiller) familyasından Eğirotu (Acorus calamus L.)’nun yayılışı ve geleneksel kullanımı konusunda bilgi verilmesi amaçlanmıştır. A. calamus sulak alanlarda yayılış gösteren, çok yıllık, otsu, rizomlu ve monokotil bir bitkidir. Eğirotu, yaprak ve rizomunda bulunan zengin fitokimyasal madde içeriğinden dolayı etnobotanik alanda kullanılan şifalı bitkilerdendir. Yapısında monoterpen, seskiterpen, flavanoidler, alkaloidler, fenil propanoid, stereoidler, asaronlar, lignanlar ve inorganik bileşikler bulunmaktadır. Bitkinin içerdiği bu doğal bileşikler anti-kanser, antioksidan, antimikrobiyal, anti-inflamatuar, sindirim düzenleyici, öksürük, bronşit, ateş, kabızlık, sinir sistemini düzenleme, cilt sağlığı, genel uyuşukluk vb. etkileriyle Çin, Hint ve Unani tıbbında uzun yıllar boyunca kullanılmaktadır. Bitkilerin çeşitli organlarının herhangi bir klinik çalışma uygulanmadan doğrudan tüketilmesinin sağlık üzerinde önemli yan etkileri olabilir. Dolayısıyla bitkilerin yapısında bulunan organik veya inorganik maddelerin yararlarının ve olası olumsuz etkilerinin belirlenmesi önemlidir. Bitkilerin içeriğindeki fitokimyasal maddelerin belirlenmesi günümüzde önemi giderek artan etnobotanik araştırmalara katkı sağlayabilir. Mevcut çalışmada, aktarlarda satılan, ancak Türkiye’de yayılış alanı çok fazla bilinmeyen tıbbi ve aromatik bitki A. calamus hakkında bir derleme çalışması yapılarak türün tanıtılması hedeflenmiştir. Araştırmanın Türkiye’de etnobotanik alanında yapılacak çalışmalara katkı sağlaması umulmaktadır.
Keywords : Eğirotu, Geleneksel Kullanım, Makrofit, Aromatik Bitki, Tıbbi Bitki, Acorus calamus L.