En az maliyetli yol analizine dayalı arkeolojik tahmin haritalarının kullanılabilirliğinin incelenmesi: Sivas merkez ilçesi örneği

Authors : Olcay ZENGİN KOŞAN, Çağdaş KUŞÇU ŞİMŞEK

Pages : 319-331

Doi:10.29128/geomatik.1214252

View : 94 | Download : 92

Publication Date : 2023-12-15

Article Type : Research Paper

Abstract :CBS temelli arkeolojik tahmin haritası, kültürel miras yönetimi alanında ve arkeolojik lokasyon analizlerinde kullanılan bir tekniktir. Özellikle belli bir bölgede yapılacak arkeolojik çalışmaların planlı olarak yürütülmesinin yanı sıra zaman ve maliyetin azaltılması gibi avantajları bulunmaktadır. Ayrıca, yapılacak yüzey araştırmalarında tahmin haritalarının kullanılması, son yıllarda kaçak kazılarla hızla tahrip edilen arkeolojik alanların tespitinin daha hızlı yapılmasını sağlayacaktır. Sivas ilinin zengin arkeolojik potansiyeli yapılan yüzey araştırmaları ile ortaya konulmuştur. Ancak yüzölçümü bakımından Türkiye’nin ikinci büyük ili olan Sivas’ın henüz tamamıyla araştırılmamış bölgeleri bulunmaktadır. Bu çalışmada, Sivas ili Merkez ilçesi için en az maliyetli yol analizi insert ignore into journalissuearticles values(LCPA); kullanılarak bir arkeolojik tahmin modeli oluşturulmuştur. Çalışma alanı sınırları içerisinde MÖ 2. Binyıl\`a tarihlenen 23 ve Demir Çağı\`na tarihlenen 30 arkeolojik alan girdi noktası olarak kullanılmıştır. MÖ 2. binyıl için daha sonraki dönemlerden 18 yerleşim yeri ve Demir Çağı için demir çağı sonrası dönemlerden 12 yerleşim ise kontrol noktası olarak seçilmiştir. Çalışma alanının topoğrafyası ve giriş noktası olarak seçilen farklı arkeolojik alanlar insert ignore into journalissuearticles values(höyük, yamaç yerleşimi, tepe yerleşimi, tümülüs); kullanılarak bu alanlar arasında En Az Maliyetli Yol insert ignore into journalissuearticles values(LCP); ağı oluşturulmuştur. Kontrol noktaları ile yol ağı arasındaki ilişki her iki dönem için ayrı ayrı incelenmiş ve kontrol noktalarının %90\`ından fazlasının 1 km içinde olduğu tespit edilmiştir. Bu kontrol noktalarının %80\`den fazlası ilk 500 m’deki, %20\`den fazlası ise 50 m’deki alanda yer almaktadır. Elde edilen sonuçlar, LCPA kullanılarak etkili bir tahmine dayalı modelin oluşturulabileceğini göstermektedir.
Keywords : Arkeolojik Tahmin Modeli, CBS, En Az Maliyetli Yol LCP, Dijital Arkeoloji, Demir Devri