Morfometrik analizlerle taşkın duyarlılık değerlendirmesi: Şanlıurfa örneği

Authors : Mustafa Recep İrcan, Mustafa Murat Kale, Neşe Duman

Pages : 361-374

Doi:10.29128/geomatik.1506840

View : 91 | Download : 146

Publication Date : 2024-12-02

Article Type : Research Paper

Abstract :Yeryüzünde beşerî etkilere bağlı olarak doğal afetlerin şiddet ve sıklığı artmaktadır. Bu doğal felaketlerden biri sel ve taşkınlardır. Sel ve taşkınların oluşumu üzerinde genel olarak litolojik, iklim, morfolojik ve beşerî müdahalelerin etkili olduğu görülmektedir. Bu çalışmada Şanlıurfa büyükşehir yerleşim alanı içerinde yer alan Karakoyun, Cavsak ve Karaköprü-Sırrın Deresi Havzalarının taşkın oluşumunda etkili olan morfometrik nedenlerinin ortaya konulması amaçlanmıştır. Bu amaç dahilinde havzaların taşkın üretmedeki potansiyelleri tek boyutlu (çizgisel), iki boyutlu (alansal) ve üç boyutlu (relief) olarak açıklanmıştır. Çalışmada, bir Coğrafi Bilgi Sistemleri yazılımı olan ArcGIS for Desktop 10.5 kullanılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre akarsu havzaları olgun bir arazi yapısına sahiptir. Morfometrik parametrelerin analiz sonuçlarına göre oluşturulan duyarlılık haritasında Karaköprü-Sırrın Deresi ile Karakoyun Deresi Havzalarının taşkın üretme potansiyellerinin yüksek olduğu görülmektedir.
Keywords : Şanlıurfa, Sel ve Taşkın, Akarsu Havzası, Morfometrik Analiz, Coğrafi Bilgi Sistemleri CBS