İstanbul`da kentsel yeşil altyapı için çatı tarımı potansiyelinin CBS tabanlı karar analizi ile değerlendirilmesi

Authors : Rabia Bovkır

Pages : 45-58

Doi:10.29128/geomatik.1517186

View : 182 | Download : 309

Publication Date : 2025-03-08

Article Type : Research Paper

Abstract :Çatı tarımı, sürdürülebilir kalkınma hedefleri ile olan uyumu sebebiyle son yıllarda toplumlar ve karar vericiler tarafından giderek daha fazla ilgi görmektedir. Bu uygulamalar, yerel gıda üretimini ve güvenilirliğini artırmakta, lojistik ihtiyaçları azaltmakta ve kendi kendine yeterliliği geliştirmektedir. Ayrıca çatı tarımı, kentsel ısı adası etkisini azaltmakta, binaların soğutma enerjisini düşürmekte ve yeşil alanları arttırarak iklim nötrlüğüne katkı sağlamaktadır. Coğrafi bilgi sistemleri (CBS) ile çok kriterli karar analizleri (ÇKKA) entegrasyonu, farklı konumsal kriterleri bütüncül ve eş zamanlı olarak analiz edilebilme olanağı sunmaktadır. CBS tabanlı karar analizleri, uzman görüşlerine dayalı olarak belirlenen öncelikler doğrultusunda, ekonomik ve sürdürülebilir yer seçimi kararlarını desteklenmektedir. Bu çalışmada, İstanbul\\\'da çatı tarımı için potansiyel uygun alanların belirlenmesi amacıyla CBS ve ÇKKA entegre bir şekilde kullanılmıştır. Analitik hiyerarşi süreci (AHP) kriterlere ağırlık atamada, ideal çözüme benzerliğe göre tercih sıralaması tekniği (TOPSIS) ise uygun alanların sıralanmasında kullanılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre çatı tarımı uygunluğunun Bakırköy, Başakşehir, Beşiktaş, Beykoz, Kadıköy Küçükçekmece, Sarıyer ve Üsküdar gibi yoğun nüfuslu, ulaşım imkânları gelişmiş ve yeşil alan yoğunluğu yüksek ilçelerde yoğunlaştığı gözlemlenmiştir. Uygun alanlar arasında yapılan sıralamada ise Caddebostan, Göktürk Merkez ve Fenerbahçe mahalleleri İstanbul genelinde çatı tarımı için en ideal yerler olarak belirlenmiştir.
Keywords : Yeşil Altyapı, Çatı Tarımı, Sürdürülebilir Gelişme, CBS, Çok Kriterli Karar Verme