Bir Siyasetçi ve Lider Olarak Seyyid Abdülkadir

Authors : Ercan KARAKOÇ, Enver YALÇIN

Pages : 76-99

Doi:10.18795/ma.84814

View : 10 | Download : 6

Publication Date : 2016-04-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Seyyid Abdülkadir, Kürt siyasi hayatının önemli şahsiyetlerinden biridir. Babası Şeyh Ubeydullah’ın 1880’deki isyanından sonra sürgüne gönderilen Seyyid Abdülkadir, II. Abdülhamid’in istibdat politikalarına karşı İttihat ve Terakki Cemiyeti’ni destekledi. Ancak Meşrutiyet’in yeniden ilanından sonra izlenen politikalar, Seyyid Abdülkadir’in bu partiden uzaklaşmasına neden oldu. O,  sahip olduğu dinî şecereden dolayı Kürtler üzerinde önemli bir nüfuza sahipti. Kürt Teavün ve Terakki Cemiyeti ve Kürdistan Teali Cemiyeti gibi Kürt siyasi ve edebî hayatında mühim roller oynayan, dönemini ve sonrasını birçok yönüyle etkileyen cemiyetlerde başkanlık görevlerinde bulunarak bir araya gelmekte zorlanan Kürtleri tek bir çatı altında toplamayı başardı. Seyyid Abdülkadir, Osmanlı Devlet bürokrasisinde Âyan üyeliği ve Şûrâ-yı Devlet Başkanlığı gibi önemli görevler ifa etti. Onun I. Dünya Savaşı sonrasındaki çalışmaları ve faaliyetleri hem dönemin hükümetleri hem de Kürt milliyetçileri tarafından kabul görmedi. Seyyid Abdülkadir, 1925’te ansızın patlayan Şeyh Said İsyanına destek verdiği gerekçesiyle Diyarbakır İstiklal Mahkemesi kararıyla idam edildi.
Keywords : Seyyid Abdülkadir, Osmanlı Devleti, Şeyh Said, İttihat ve Terakki