İlk Şehirler ve Yazılı Medeniyete Geçiş

Authors : Adem IŞIK

Pages : 46-74

Doi:10.18795/gumusmaviatlas.449801

View : 11 | Download : 13

Publication Date : 2018-10-28

Article Type : Research Paper

Abstract :Yazı ilk defa MÖ 4. bin yılın sonlarında Mezopotamya’da ortaya çıkmıştır. Resim yazısı ile başlamış zamanla ideografik yazı şekli ortaya çıkmıştır. İlk olarak çivi yazısı sistemi ile ve Sümerce olarak başlamıştır. İnsanoğlu kentleri kurmadan önce Neolitik dönem ile yerleşik hayata geçmiştir. Güneydoğu Toroslar’ın eteklerinde, ilk köy yerleşimleri kurulmuştur. Ardından ilk kentler MÖ 4000’li yılların sonlarına doğru Güney Mezopotamya’da ortaya çıkmıştır. Sümerler tarafından kurulduğu kabul edilen ilk kentler, aynı zaman da siyasal olarak birer kent devletiydi. Site adı verilen, bu kent devletlerine Ur, Uruk, Eridu, Lagaş, Kiş ve Larsa gibi devletleri örnek verebiliriz. Harran, Babil, Kudüs ilk büyük kent örneklerini oluşturur. Mezopotamya’da hukuk ve kanun yazma geleneği Sümerler ile başlamıştır. Bu gelenek ve kanun yazma tekniği zamanla Mezopotamya’da yaşamış olan tüm toplumları etkilemiştir.  Urukagina Kanunları, bilinen ilk Sümerce hukuk metnidir. Hammurabi Yasaları ise MÖ 1760 yıllarında Mezopotamya’da ortaya çıkan tarihin en eski ve en iyi bir şekilde korunmuş yazılı kanunları arasındadır. Bu dönemden önce ortaya çıkan yasa koleksiyonları arasında Ur kralı Ur-Namnu’nun kanun kitabı insert ignore into journalissuearticles values(MÖ 2050);, Eşnunna tarafından oluşturulan kanun kitabı insert ignore into journalissuearticles values(MÖ 1930); ve İsin’li Lipit-İştar’ın kanun kitabı insert ignore into journalissuearticles values(MÖ 1870); bulunmaktadır. Yazının bulunması uygarlığın, bugün geldiği noktaya ulaşmasında atılmış en önemli adımdır. 
Keywords : Eridu Yazı Ur Kudüs Babil Urugakina