Gümüşhane’deki Osmanlı Dönemi Eserleri: Sultan Süleyman Han Cami ve Çevresindeki Yapılara Dair

Authors : Kemal SAYLAN

Pages : 75-94

Doi:10.18795/gumusmaviatlas.450642

View : 10 | Download : 7

Publication Date : 2018-10-28

Article Type : Research Paper

Abstract :Sultan Süleyman Han Cami’nin yapım tarihi kesin olarak bilinmese de Kanuni Sultan Süleyman döneminde yapıldığı kabul edilmektedir. Cami ve çevresindeki yapılarla birlikte kasaba merkezinde küçük bir külliye mahiyetindedir. Yapıların merkezinde Kanuni Sultan Süleyman Han insert ignore into journalissuearticles values(Cami-i Kebir); Cami bulunmaktadır. Diğer yapılar ise caminin etrafında şekillenmiştir. Caminin çevresinde farklı tarihlerde türbe, hazire, çeşme, kütüphane, medrese ve vakıf binaları inşa edilmiştir. Ancak bu yapılardan bir bölümü günümüze ulaşamamıştır. Günümüze kalabilen yapılar cami, türbe, hazire ve çeşmeden ibarettir. Sultan Süleyman Han Cami, Gümüşhane Kasabası’nın kuruluşu, gelişimi ve tarihi açısından büyük önem taşımaktadır. Bölgedeki gümüş madenlerinin ekonomik değerinin artmasıyla birlikte kasaba gelişmiş ve kasaba merkezinde bir cami inşa edilmiştir.  Kasaba nüfusun artması üzerine Türk şehir yapısına uygun olarak caminin çevresinde yeni evlerin ve çarşının inşa edilmesiyle de Gümüşhane Kasabası idari bir merkez halini almıştır. 19. Yüzyıldan itibaren de Osmanlı taşra teşkilatında Trabzon Vilayeti’ne bağlı bir sancak merkezi olmuştur. Gümüşhane Kasabası bugün terkedilmiş bir şehir görünümündedir. Kasaba, 19. yüzyılın ikinci yarısından itibaren Harşit Vadisi’ne kaymaya başlamıştır. Bölge, Günümüzde Gümüşhane şehrinin bir mahallesi konumundadır ve Süleymaniye adıyla anılmaktadır. Bölgede ayakta kalabilen en önemli yapı ise Sultan Süleyman Han Cami insert ignore into journalissuearticles values(Cami-i Kebir);’dir. Çalışmada Başbakanlık Osmanlı Arşivi’nde yer alan kayıtlardan hareketle cami ve çevresindeki yapıların Osmanlı dönemindeki fonksiyonları konu edilecek, ayrıca bu yapıların günümüzdeki durumlarına değinilecektir. Böylece günümüzde kaybolmaya yüz tutmuş olan bu yapıların değeri ve önemi ortaya çıkarılmaya çalışılacaktır.
Keywords : Gümüşhane, Sultan Süleyman Han, Cami, Kütüphane