Leyla Hanım’ın Gözünden Şiir ve Şair

Authors : Musa TILFARLIOĞLU

Pages : 441-455

Doi:10.18795/gumusmaviatlas.766003

View : 11 | Download : 22

Publication Date : 2020-10-27

Article Type : Research Paper

Abstract :Poetika, edebî anlamda şairlerin eserlerini kaleme alırken değer verdikleri görüş veya bağlı bulundukları ve kuralların geneline verilen addır. Bu nedenle şairlerin ve bağlı oldukları geleneklerin yazılmış veya yazılmamış bir poetikası olmalıdır. Bir şiir geleneği içerisinde yer alan şairlerin bireysel poetikaları olmaz. Bir geleneğe ait şiir tarzının en güzel örneklerini dile getirmek için uğraşan divan şairlerinin şiirlerinde mizaç, yetenek ve eğitimin farklılıklarının etkileri görülebilir. Fakat bu farklılıkların dâhil oldukları geleneğinin poetikasını değiştirecek düzeyde olmadığı görülmektedir. Şairlerin poetikaları, dâhil oldukları şiir geleneği tarafından önceden belirlenmiştir. Geleneğin kendilerine sunduğu imkânların dışına çıkmayan divan şairleri modern anlamda bir poetika yazma gereksinimi duymamışlardır. Konusu şiir olan beyitler ve gazeller yazan divan şairleri, divan edebiyatının geleneksel benzetme öğelerini şiir ve şair için yaptıkları tasvirlerde kullanmışlardır. Divan şairi, nükteli ve etkileyici şiirler yazarak şairlik yeteneğini, şiirlerinin güzelliğini göstererek, edebî ve sosyal çevrenin takdirini kazanmak istediğini ortaya koymak istemiştir. Klâsik Türk şiirinde şairlerin poetikalarının tespitine yönelik çalışmalara malzeme ve de katkı sağlamak amacıyla yaptığımız bu çalışmada, Leyla Hanım’ın manzumelerinde dile getirmiş olduğu şiir ve şair hakkındaki görüşleri, bu iki kavrama yüklediği anlamlar, şiir ve şair için kullandığı kelimeler, yaptığı benzetmeler, onlara yüklediği vasıflar ve bu kavramların özellikleri araştırılmıştır. Kısaca şairin, şiir ve şair hakkındaki düşünceleri, şiir ve şairde olması gereken özellikler ortaya konulmaya çalışılmıştır. Leylâ Hanım’ı dönemin erkek şairlerinden ayıran farklı bir söyleminin olup olmadığı şiirlerinden ortaya çıkarılmaya çalışılmıştır. Şiir geleneğimizdeki kadın şairlerin azlığı Leylâ Hanım’ın şiir ve şair hakkındaki görüşlerinin önemini arttırmaktadır.
Keywords : Leyla Hanım, şiir, şair