IV. Murad Zamanında Timar Sisteminde Reform ve İhya Çabaları

Authors : Mehmet DOĞAN

Pages : 198-214

Doi:10.18795/gumusmaviatlas.866311

View : 14 | Download : 7

Publication Date : 2021-04-24

Article Type : Research Paper

Abstract :Osmanlı timar sistemi; devletin mali, sosyo-ekonomik, zirai, idari ve askeri organizasyonlarının temelini oluşturur. Bu yüzden de devletin iki ana kurumundan biridir, diğeri ise kul sistemidir. XVI. yüzyılın son çeyreğinden itibaren değişen şartlar-savaşların uzun sürmesi, ateşli silahların gelişimi, sosyo-ekonomik, idari bazı uygulamalar-timar sisteminde problemlerin çıkmasına sebep olmuştur. Osmanlı taşra idaresinin ve kırsal organizasyonun temeli olan bu müessese de bu değişen şartlardan oldukça etkilenmiştir. Sürekli savaşlar sebebiyle elde hazır kıta asker bulundurmak, merkezi kuvvetlerin insert ignore into journalissuearticles values(kapıkulu); sayısının artmasını mecburi hale getirmiştir. Bu durum, talim ve bir arada bulunmayı gerektirir. Timarlılar ise sefer sona erince, timarlarının bulunduğu bölgeye gitmek zorundadır. Timarlı sipahiler, klasik dönemin savaşçılarıydı. Diğer yandan enflasyon da timar sahiplerinin gelirlerinin azalmasına nedenleri arasındaydı. Bu ifade ettiğimiz değişen şartlar onları olumsuz yönde etkiledi. Bu sebeple, IV. Murad zamanında timar sistemindeki aksaklıkların giderilmesi hususunda bir çabanın sarf edildiğini ve bunun için padişahın ülke genelinde bir timar ve zeamet yoklaması yaptırdığını görmekteyiz. IV. Murad’ın timar sistemi ile ilgili yaptığı düzenleme özellikle idari ve askeri amaca yönelikti. Yoklama da ilk hedef, Abaza Mehmed Paşa’nın başını çektiği taşrada ortaya çıkan isyanların tekrarlanmasını önlemek ve ikinci olarak da Bağdad üzerine yeni bir sefer düzenleyerek Osmanlı ordusunu güçlendirmekti. Kısacası bu reformun amacı, taşradaki karışıklığı düzeltmek ve Bağdad’ı geri almaktı. Nitekim IV. Murad’ın bizzat komuta ettiği ordu Bağdad’ın Osmanlılar tarafından yeniden alınmasını sağladı. Böylelikle ilk olumlu sonuç alındı.
Keywords : IV Murad, Timar Sistemi, Reform