Ahmed Azmi Efendi’nin Fas Elçiliği

Authors : Merve TÜRKAL

Pages : 26-37

Doi:10.18795/ma.08758

View : 12 | Download : 8

Publication Date : 2015-04-20

Article Type : Research Paper

Abstract :1768-1774 Osmanlı-Rus Savaşları esnasında, Osmanlı Devleti, Karadeniz’in kuzeyinde Kırım başta olmak üzere büyük topraklar kaybetmiştir. Diğer yandan, İngilizlerin yardımıyla Akdeniz’e giren Rus donanması, Çeşme’de Osmanlı donanmasını yakarak hem karada hem de denizlerde Osmanlıları büyük zararlara uğratmıştı. Sonrasında, Rusya ile Avusturya’nın, Osmanlı Devleti’ni paylaşmak için yaptıkları gizli ittifak karşısında Babıâli, Kırım’ı tekrar alabilmek umuduyla, 1787’de Rusya ve Avusturya ile gireceği yeni bir savaşın arifesinde, savaştan başarıyla çıkabilmek için birtakım tedbirler almak zorunda kalmıştır. Bu tedbirlerden biri de Müslüman bir ülke olan Fas’tan maddi yardım sağlamak ve Akdeniz’de Çeşme Faciası’na benzer bir felaketle karşılaşmamak için, Cebelitarık Boğazı’ndan Rus gemilerinin geçirilmemesi konusunda destek sözü almaktı. Öte yandan Osmanlı Devleti’ne tabi olan Cezayir ile Fas arasındaki anlaşmazlıkları gidermek amacıyla, 1785-1786 yıllarında Seyyid İsmail Efendi ve Fas’ın Cebelitarık Boğazı’nı kontrol etmesi ve Osmanlı Devleti’ne askerî yardımda bulunması amacıyla da 1787-1788 yıllarında Ahmed Azmi Efendi Fas’a elçi olarak gönderilmişlerdi. Bu çalışmada Ahmed Azmi Efendi’nin Fas yolculuğu, Fas şerifine gönderilen hediyeler, Fas’ın genel durumu ve Fas şerifi hakkında edindikleri izlenimler ile Fas şerifinin Cezayirlilerden şikâyeti ve Osmanlı Devleti’nin Fas’tan talep ettiği yardımlara dair bilgiler yer almaktadır. 
Keywords : Ahmed Azmi Efendi, Fas Elçisi, Mevlay Muhammed, Fas