Gerçeklik ve Edebiyat İlişkisi Açısından Mehmet Âkif Ersoy’un Âsım Şiirinde Köylüler

Authors : Caner Solak

Pages : 295-301

Doi:10.18795/gumusmaviatlas.1476599

View : 70 | Download : 84

Publication Date : 2024-10-29

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmada Mehmet Akif Ersoy’un Âsım (1919) adlı şiir kitabında yer alan Hocazade adlı kahramanın I. Dünya Savaşı yıllarında Kartal Kurna’da gittiği bir köy düğününde köylülerin sosyal ve ekonomik şartlarına dair izlenimleri ile 1915 yılında Menteşe sancağının zirai durumu hakkında Ali Rıza Bey adlı ziraat memuru tarafından düzenlenen rapor karşılaştırılmıştır. Bu amaçla Ömer Naci Soykan’ın edebiyat sosyolojisi çalışmaları için teklif ettiği kurgusal eserlerden çıkarılan edebi harita ile gerçek dünyadan çıkarılan nesnel haritanın benzerlikler ve farklılıklar açısından mukayese edilmesi yöntemi kullanılmıştır. Toplumsal meselelerin edebi esere yansımalarının ne ölçüde olduğunun incelendiği bu çalışmada; Mehmet Akif Ersoy’un gerçekçi sanat anlayışına bağlı olarak I. Dünya savaşı yıllarında Osmanlı köylerinin ve köylülerinin durumlarını tarihsel ve sosyolojik verilerle uyumlu bir şekilde yansıttığı tespit edilmiştir. Edebi ve nesnel haritayı oluşturan iki metin birlikte okunduğunda aralarında birçok paralellik olduğu görülmüştür. Gerçekliği temsil eden rapordaki eğitim, zirai faaliyetler, boş zaman etkinlikleri ve toplum sağlığı gibi durumlar süslenmeden tüm çıplaklıkları ile aynı şekilde edebi metinde de yer almışlardır. Edebi ve nesnel haritalar birbirlerine kusursuz uymaktadırlar. Benzer durumlar, hemen hemen aynı kelimeler kullanılarak anlatılmıştır. Mehmet Âkif Ersoy’un dönem köylüsünün içinde olduğu koşulları, şiirine bu denli gerçekçi yansıtabilmesini veterinerlik yaptığı dönemde Anadolu, Rumeli ve Arabistan’da çalışmış olmasına ve mesleği gereği köylülerle iç içe bulunmasına bağlayabiliriz.
Keywords : Mehmet Akif Ersoy, Âsım şiiri, Edebiyat sosyolojisi