Halimat Bayramukova’nın Şiirlerinde Kadın Teması

Authors : Adilhan Adiloğlu

Pages : 309-328

Doi:10.18795/gumusmaviatlas.1658962

View : 25 | Download : 22

Publication Date : 2025-04-27

Article Type : Research Paper

Abstract :Çağdaş Karaçay-Balkar edebiyatının en önemli temsilcilerinden biri olarak kabul edilen Halimat Bayramukova aynı zamanda eski Sovyetler Birliği çapında çok tanınmış bir şair ve yazardır. Halimat Bayramukova 1943-1957 yılları arasında sürgün hayatı yaşayan Karaçay-Balkarların neredeyse ölmeye yüz tutan edebiyatını sürgün dönüşünde yeniden canlandıran, yönlendiren ve yöneten en önemli isimlerden biri olmuştur. Şair uzun yıllar boyunca Karaçay-Çerkes Devlet Kitapları Yayınevi müdürlüğü ile Karaçay-Çerkes Yazarlar ve Şairler Birliği Başkanlığı görevlerini yürütmüştür. Halimat Bayramukova şiir, roman, hikâye, deneme, piyes gibi muhtelif türlerde kaleme aldığı Karaçay-Balkarca ve Rusça olmak üzere toplam 35 kitabın müellifidir. Ayrıca şairin eserleri dünyanın pek çok yerinde ve elliden fazla dile tercüme edilerek yayınlanmıştır. Şairin vefatından sonra Halimat Bayramukova adının yaşatılması için Karaçay-Çerkes Cumhuriyeti Millî Kütüphanesine şairin adı verilmiştir. Bu çalışmada genellikle nesir türündeki eserleriyle bilinen Halimat Bayramukova’nın şiirleri üzerinde tematik ve metin merkezli bir inceleme yapılmıştır. Şairin eserlerinde işlediği konular hayatın bütün alanlarını kapsayacak şekilde oldukça geniş ve çeşitlidir. Bu çalışmada şairin şiirlerindeki hâkim temaların tamamını incelemek elbette mümkün olmadığı için kadın teması merkezli şiirleriyle sınırlandırılmıştır. Halimat Bayramukova kadın temasının hâkim olduğu şiirlerinde kadınları çeşitli yönleriyle ele almaktadır. Şair bazı eserlerinde kadını güçsüz, zayıf, ezilen, yumuşak, naif ve kırılgan olarak gösterirken, bazılarında nazik, zarif ve güzel olarak gösterir, bazılarında da sert, boyun eğmeyen ve sarsılmaz bir iradeye sahip güçlü bir kadın olarak öne çıkarır. Ancak hepsinde de bir zarafet ve sıcaklık hâkimdir.
Keywords : Karaçay-Balkar edebiyatı, Halimat Bayramukova, Şiirde kadın teması