Farklı Değişim Aşamalarına Göre, Sigara İçme Davranışı ve Psikolojik Değişkenler Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Authors : Furkan BARDAK, İrem DEMİR, Cansel DİNAR, Dilan DOĞAN, Merve ALPARSLAN, Özden YALÇINKAYA ALKAR

Pages : 152-163

View : 20 | Download : 14

Publication Date : 2016-12-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Amaç: Araştırmanın amacı, sigara içen kişilerin bulundukları değişim aşamasına göre (düşünme öncesi, düşünme, hazırlık, harekete geçme ve sürdürme aşaması) sigara içme davranışı ve ilgili psikolojik değişkenlere farklılık gösterip göstermediğinin incelenmesidir. Yöntem: Araştırmanın örneklemini Türkiye’de bulunan ve halen sigara kullanmakta olan veya geçmişte sigara kullanmış olup ancak son bir yıl içerisinde bırakmış olan 197 kadın (%38.9), 307 erkek (%60.6) olmak üzere toplam 504 gönüllü katılımcı oluşturmaktadır. Çalışmada Fagerstrom Tolerans Ölçeği, Sigaranın Algılanan Olumlu ve Olumsuz Özellikleri Ölçeği, Öz Yeterlilik Ölçeği, Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği ve Algılanan Stres Ölçeği kullanılarak veriler toplanmış, bağımsız t testi ve tek yönlü varyans analizi (ANOVA) kullanılarak analiz edilmiştir. Bulgular: Analiz sonuçlarına göre bireylerin sigara bırakma teşebbüsü ve değişim aşamaları arasında anlamlı farklılık görülmüş olup hazırlık aşamasında olanlar düşünme ve düşünme öncesi aşamalarda olanlara göre daha çok sigarayı bırakma teşebbüsünde bulunmuştur. Farklı değişim aşamalarına göre, sigaranın algılanan olumlu ve olumsuz özellikleri arasında anlamlı farklılıklar görülmüştür. Sonuçlar: Düşünme öncesi aşamada olanların düşünme ve hazırlık aşamalarında olanlara göre sigara içmeye yönelik olumlu algıları daha yüksek olduğu görülmüştür. Farklı değişim aşamasında bulunan sigara içicilerinin sigarayı bırakmaya yönelik öz yeterlilik değişkeni yönünden anlamlı farklılıklar bulunmuş olup harekete geçme ve hazırlık aşamasında olanların düşünme öncesi ve düşünme aşamasında olanlara göre öz yeterlilik düzeyleri daha yüksek bulunmuştur. Araştırmanın; güçlü yönleri, sınırlılıkları ve katkıları ilgili literatür çerçevesinde tartışılmıştır.
Keywords : sigara içme davranışı, değişim aşamaları, psikolojik değişkenler