Madde Kullanım Bozukluğu Olan Hastalarda Çözüm Odaklı Terapinin Psikososyal Sorunların Azaltılmasına Etkisi: Sistematik Derleme

Authors : Şeyma Erkuş, Elçin Babaoğlu

Pages : 220-234

Doi:10.51982/bagimli.1511904

View : 122 | Download : 191

Publication Date : 2025-06-30

Article Type : Review Paper

Abstract :Bu sistematik derlemenin amacı madde kullanım bozukluğu olan hastalarda psikososyal sorunların azaltılması üzerine çözüm odaklı terapinin (ÇOT) etkisini incelemektir. Literatür taraması ‘’PsycInfo, SpringerLink, Cochrane, PubMed, ProQuest, Science Direct, Networked Digital Library of Theses and Dissertations (NDLTD), ULAKBİM’’ veri tabanlarında, son 10 yılda yayınlanmış, İngilizce dilinde, ‘’substance use disorder’’, ‘’solution focused therapy’’ anahtar kelimeleri ve kombinasyonları kullanılarak yapılmıştır. Çalışmaların başlık ve özetleri incelenmiş ve dahil etme kriterlerini karşılayan 4’ü randomize kontrollü ve 4’ü nonrandomize çalışma olmak üzere 8 çalışma sistematik derlemeye dahil edilmiştir. Sistematik derlemenin sonucunda ÇOTun madde kullanım bozukluğu olan hastalarda psikososyal sorunları azaltmada olumlu bir etkiye sahip olduğu belirlenmiştir. ÇOT madde kullanım bozukluğu tanılı hastalarda semptom sıkıntısı, kişiler arası ilişki sorunları, sosyal rol bozukluğu, dürtüsel davranışlar, iyilik hali, iyileşme süreci, öz yeterlik, iç kontrol odağı, travma belirtileri, anksiyete ve bağımlılıkla ilişkili sorunlar üzerinde etkili olduğu bulunmuştur. Çalışmalarda çözüm odaklı terapinin bireysel ya da grup terapisi şeklinde, 30-90 dakika arasında, haftada 2 kez ya da 2 haftada 1 kez ve 1-12 seans arasında uygulandığı belirlenmiştir. ÇOT etkisini değerlendirmek için psikososyal sorunları değerlendiren subjektif ölçüm araçlarının kullanıldığı görülmüştür. ÇOT’un madde kullanım bozukluğu olan hastalarda psikososyal sorunları azaltmaya etkisini inceleyen randomize kontrollü çalışmaların arttırılması önerilmektedir.
Keywords : madde kullanım bozukluğu, , çözüm odaklı terapi, , psikososyal sorun, , hemşirelik, , sistematik derleme