SOVYET TÜRK EDEBİYATINDA HAFIZA VE HATIRLATMA: AYTMATOV, DAĞCI, KASIMBEKOV

Authors : Fatmanur SODALI

Pages : 1-25

View : 7 | Download : 5

Publication Date : 2020-06-29

Article Type : Research Paper

Abstract :Fransız İhtilali ile tüm dünyada etkili olan milliyetçilik, siyasi alanda iki önemli süreç doğurmuştur: ulus inşası ve asimilasyon. Bu süreç toplumların kültürel hafızasına müdahaleyi kaçınılmaz kılmıştır. Bugüne kadar tamamen başarılı sonuçlar vermeyen bu müdahalelerin iki uç kutbu bulunmaktadır: yekpare bir hafıza oluşturmak ya da var olan hafızanın yok edilmesi. Asimilasyona maruz kalan toplumlardan birisi SSCB’de yaşayan Türklerdir. Bu asimilasyonun karşısında kendi kültürlerini yaşatmak için çeşitli faaliyetlerde bulunan Türkler, edebi eserlerinde hatırlatma vurgusunda bulunarak unutturma siyaseti ve tehlikesi karşısında toplumsal hafızalarına başvurmuşlardır. Bu çalışmada Sovyet Türk Edebiyatından üç yazar; Cengiz Aytmatov, Cengiz Dağcı ve Tölögön Kasımbekov’un eserlerindeki hatırlatıcı öğeler incelenmiştir. İncelenen eserler çerçevesinde dört ortak tema bulunmuştur. Bu temalar doğa, din, kurt motifi ve Sözlü Halk Edebiyatıdır. Bu temaların eserlerde hafıza ile nasıl ilişkilendirildiği ele alınmıştır. Bu temaların ortak ve farklı yönleri belirlenerek hem yekpare bir hafızanın hem de hafızanın yok edilmesinin mümkün olup olmadığı sorusuna cevap aranacaktır.
Keywords : hafıza, toplumsal hafıza, Sovyet Dönemi Türk Edebiyatı, Cengiz Aytmatov, Cengiz Dağcı, Tölögön Kasımbekov