Kadızâde Mehmed Efendi’nin “Risâle-i Kadızâde” Adlı Eseri ve Sıfatlarla İlgili Görüşleri -Transkripsiyon ve Değerlendirme-

Authors : Ali DURMUŞ

Pages : 107-126

View : 11 | Download : 7

Publication Date : 2021-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu makale Kadızâde Mehmed Efendi’nin günümüze dek bilinmeyen ve çalışmamızla ortaya çıkarılan Risâle-i Kadızâde adlı eserinin transkripsiyon, değerlendirme ve tahlilinden oluşmaktadır. Kadızâde Mehmed Efendi, XVII. Yüzyılda Osmanlı’da ortaya çıkan ve bir asır kadar Osmanlı’yı siyasî ve dinî açıdan meşgul eden Kadızâdeliler Hareketinin öncüsü olarak bilinmektedir. Kadızâde hem fikirleri hem de eserleri sebebiyle tarihte dikkatleri üzerine çeken ve çeşitli ulema ve meşâyih tarafından eleştirilen bir kişidir. Risâle-i Kadızâde, Kadızâde Mehmed Efendi’nin Allah’ın ve peygamberlerin vâcip, muhal ve câiz sıfatlarını ele alan, kelime-i tevhidin İslâm inanç esasları açısından sıfatlarla ilişkilendirerek tahlilini yapan küçük bir risâledir. Kadızâde’nin kelam ilminde ulûhiyet konusu içerisinde yer alan sıfatlar hususundaki görüşlerini ortaya koyması bakımından önem arz etmektedir. Dolayısıyla bu makalede müellifin diğer eserlerindeki ilgili yerlere müracaat edilerek, onun Allah’ın sıfatları ve nübüvvet konularıyla ilgili düşünceleri temellendirilmeye çalışılmıştır. Ayrıca risâleden elde edilen bilgiler, çeşitli suçlamaların ve iftiraların merkezinde kalan Kadızâde Mehmed Efendi’nin mezhebî aidiyetinin tahlilinde kullanılmıştır.
Keywords : İslam Mezhepleri Tarihi, Osmanlı Devleti, Kadızâdeliler Hareketi, Kadızâde Mehmed Efendi, Risâle i Kadızâde