FOUCAULT VE CÂBİRÎ’DE ENTELEKTÜEL ÖZNE

Authors : Yüksel ŞENGÜL

Pages : 71-85

View : 11 | Download : 6

Publication Date : 2022-07-05

Article Type : Research Paper

Abstract :Tarihin her döneminde bir özne olarak sözün gücüne ve bilgiye daha çok hâkim olan birey veya sınıflar olagelmiştir. Bu kişi veya gruplar farklı şekillerde anılsa da genellikle “entelektüel” olarak isimlendirilirler. Entelektüeller, mensubu bulundukları toplumun değer yargıları üzerinden sosyal, siyasal, kültürel vb. alanlarda aktif roller üstlenerek ya kitlelere yol göstermişler ya da onlarla birlikte eylemde bulunan birer sosyal aktör olmuşlardır. Birçok yazar tarafından ele alınan entelektüel kavramını Foucault ve Câbirî de analiz konusu yapar. Foucault, Batı düşüncesinde uzun bir süre yaygın bir şekilde kabul gören evrensel entelektüel özne anlayışına itiraz ederek modern sonrası toplumsal yapıda, yeni bir entelektüel özne anlayışına gereksinim duyulduğuna dikkat çeker. O, bu yeni entelektüel özneye, “spesifik entelektüel” adını verir. Câbirî ise entelektüel kavramının, Arap/İslam düşüncesine adaptasyonunu öncelikle sağlamaya girişir. Daha sonra bu kavramın Arap/İslam tarihinde kimlere karşılık geldiğini ve bunların ne gibi özellikler taşıdığını ele alır. Bizim “Foucault ve Câbirî’de Entelektüel Özne”yi ele almadaki amacımız, bireyin bireyselliğinden, ait olduğu sınıf veya grubun düşünce dünyasından, iktidarın amaç ve ideallerinden uzaklaşarak kendi yaşam felsefesini ne şekilde ve ne kadar ortaya koyabildiğidir.
Keywords : Foucault, Evrensel Entelektüel, Spesifik Entelektüel, Câbirî, Adaptasyon, Birey, Kelamcılar, Felsefeciler, Foucault, Evrensel Entelektüel, Spesifik Entelektüel, Câbirî, Adaptasyon, Birey, Kelamcılar, Felsefeciler