Diyarbekir Kırsalında Yabancı Sermaye ve Emek: Reji İdaresi Ve Çiftçiler Arasındaki Anlaşmazlıklar

Authors : Hamza ERDEM

Pages : 139-149

Doi:10.56671/hafizadergisi.1186214

View : 10 | Download : 5

Publication Date : 2022-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :1881 yılında Düyûn-ı Umûmiye İdaresinin kurulmasıyla birlikte gelişen Reji İdareleri, imparatorluğun çeşitli vilayetlerinde işletmeler açmış ve tütün tarımının iktisadi süreçlerini kendi kontrolü altına almıştır. Kurulan Reji İdarelerinden biri de Diyarbakır’da faaliyet göstermiştir. Diyarbakır Reji İdaresi, bölgede ekilen tütünün denetlenmesi ve kaçakçılık faaliyetlerinin önlenmesi gibi faaliyetleri sürdürmüştür. Aynı zamanda bölge halkının tütün yetiştirirken ve satmaya çalışırken karşılaştığı sorunların hedefi olmuştur. Bu anlamda bölgedeki tütün ekimi yapılırken çiftçiler ile Reji İdaresi arasında ciddi sorunlar yaşanmıştır. Hem vilayet merkezinde hem de Silvan kazasında Reji İdaresiyle halk arasında yaşanan huzursuzluklar bu çalışmanın merkezini oluşturacaktır. Dolayısıyla bu çalışmada, Diyarbakır’da bulunan yerel Reji İdaresinin üretiminden satışına kadar kontrolüne aldığı tütün tarımının ticari hacmi ve Reji ile halk arasında meydana gelen çatışmanın nelerden kaynaklandığı gibi toplumsal sorunlar incelenecektir. Bu incelemelerde kullanılacak verileri ise genel olarak Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri oluşturacaktır. Arşiv belgeleri doğrultusunda işlenecek olan veriler aynı zamanda ikincil kaynaklarla da desteklenecektir. İncelenen veriler sonrasında Diyarbekir Reji İdaresi ve çiftçiler arasındaki anlaşmazlıklar tespit edilecektir.
Keywords : Diyarbekir, Reji İdaresi, Çiftçiler, Tütün