Safiyyüddin el-Hilli’nin Şiirlerinde Hiciv

Authors : Mehmet BİLİR

Pages : 35-54

Doi:10.56671/hafizadergisi.1221692

View : 159 | Download : 50

Publication Date : 2023-07-06

Article Type : Research Paper

Abstract :Arap Edebiyatı, sahip olduğu sayısız edebiyatçı ve çok sayıdaki edebi tür bakımından dünyanın en zengin edebiyatlarından biridir. Bu makalede Arap Edebiyatı tarihinde önemli bir yere sahip olan Safiyyüddin el-Hilli’nin hiciv şiirleri ele alınmıştır. Irak’ın Hille şehrinde doğup yirmili yaşlarının başlarına kadar burada ikamet ettikten sonra hayatının önemli bir bölümünü Mardin’de sürdüren el-Hilli, daha ziyade methiye şiirleri ile özellikle de Nebevi methiyeleri ve bilhassa bediiyyat türü şiirlerin öncüsü ya da başlatıcısı olmasını sağlayan ‘el-Kafiyetü’l-Bediiyye’ isimli kasidesi ile tanınmıştır. Aslında bir hiciv şairi olmayan Safiyyüddin el-Hilli bu tarz şiirlerini daha çok dostları ve yakınlarının tavsiyesi ve teşvikleri sonucunda yazmıştır. Şair hiciv temalı şiirlerini diğer şiirlerine nazaran daha kısa tutarak çabasını ve yeteneğini diğer şiir türlerine yoğunlaştırmıştır. Geleneksel hiciv anlayışından farklı olarak el-Hilli muhtelif sebeplerle hicvettiği kişileri aşağılamaktan, kişiliklerini incitecek, onurlarını kıracak söz ve lafızlar kullanmaktan kaçınmıştır. Bu çalışmada onun kendine has hiciv anlayışı ile divanında yer alan diğer şiirlerine oranla az sayıdaki nükte ve hiciv şiirleri incelenmiştir. Bu amaçla hem şairin kendisinin kaleme aldığı eserleri hem de başka müelliflerin onun hakkında yazdığı kitaplar incelenmiş, özellikle el-Hilli’nin divanında yer alan hiciv şiirleri ayrıntılı olarak ele alınmıştır.
Keywords : Arap Edebiyatı, Hiciv Şiiri, Safiyyüddin el Hilli, Mardin