Harizmî`nin Kitâbu’l-Cebr ve’l-Mukâbele İsimli Eserinin Arap Dilindeki Yeri ve Önemi

Authors : İsmail EKİNCİ

Pages : 103-116

Doi:10.33709/ictimaiyat.917146

View : 15 | Download : 10

Publication Date : 2021-05-27

Article Type : Research Paper

Abstract :Bir dilin zengin ve edebi bir dil olma ölçütlerinden birisi de kelime hazinesi bakımından zengin oluşudur. Gerek bir kelimenin birden fazla anlamlar için kullanılması, gerekse tek bir anlam için birden fazla farklı kelimenin kullanılması, dili zengin kılan bir hususiyettir. Bilhassa konuşma dilinde kullanılan kelimelerin dışında bütün bilim dalları, sanat, basın, spor gibi birçok alanda kelime dağarcığının zengin oluşu, dili zengin kılan bir unsurdur. İslâmiyet sonrası Arapça, İslâmi ilimler ve pozitif ilimlerle hem gramatik açıdan hem de kelime dağarcığı açısından gelişmiştir. Pozitif ilimlerden matematikte kullanılan sıfır, cebir ve mukabele gibi birçok kelime, İslâm alimleri tarafından yeniden tanımlanarak Arapçaya kazandırılmıştır. Matematik alanında birçok terim ve hesaplama ile Arapçaya katkıda bulunan İslâm âlimlerinden birisi de Harezmî’dir. Harezmî Arapçaya birçok yeni matematik terimi kazandırmış ve aynı zamanda Arapçada var olan birçok kelimeye de yeni anlamlar yükleyerek, birçok ıstılâhi kullanım ortaya koymuştur. Bu çalışmada Harezmî’nin hayatı ve eserleri verilmiş, Kitâbu’l-Cebr ve’l-Mukâbele isimli eseri incelenmiş ve bu eserle Harezmî’nin Arap diline katkıları ortaya konulmaya çalışılmıştır.
Keywords : Arap Dili ve Belâgati, Harezmî, Cebir, Matematik, Mukâbele