XVI–XIX Yüzyıl Avrupa ve Osmanlı Şehir Tasavvurları: İktisadî Yönelimler

Authors : Osman CENGİZ

Pages : 222-237

Doi:10.33709/ictimaiyat.993207

View : 12 | Download : 8

Publication Date : 2021-11-29

Article Type : Research Paper

Abstract :Kentselleşme, hangi kültürde olursa olsun, ortaçağ sonrasında çoğunlukla yüksek konfor/rahatlık ve düşük maliyet/sıkıntıya doğru artan bir biçimde yol almıştır. Bu çalışmada XVI-XIX. yüzyıl Avrupa ve Osmanlı kentlerinin kentselleşme yönelimleri, model grafikler üzerinden incelenecek; grafiklerde, bir şehirde yaşayanların, kentselleşmeye konu varlık ve hadiselere maliyet/konfor ilişkisi açısından nasıl yaklaştıkları modellenecektir. Optimum yönelim kavramı, toplumun manevi unsurları için yüksek güven ve düşük kaygıya doğru seyri vurgulamaktadır. Güven: derinlik, inanç, bilinç ve yakınlaştırıcı bireyselleşmeyi içerdiği gibi kaygı da endişe ve yalınlaştırıcı bireyselleşmeyi gerektirmektedir. Bir xy düzleminde, yüksek güven ve düşük kaygı istikametindeki tercih noktalarının bir araya gelmesiyle optimum yönelim eğrisi; yüksek konfor ve düşük maliyet noktalarının bir araya gelmesiyle ise optimum yönelim doğrusu oluşmaktadır. Bir sosyal ünitenin kentselleşmesinde ağırlıklı olarak insani-psişik değerlerle ilgili tercihler optimum yönelim eğrisini; iktisadi-rasyonel değerlerle ilgili tercihler ise optimum yönelim doğrusunu etkilemektedir.
Keywords : Kentleşme, kentselleşme, optimum yönelim, osmanlı şehri, Avrupa şehri