Ebla Tabletleri Eski Ahit`in Tarihselliğini Destekliyormu?

Authors : Servet DOĞAN

Pages : 181-204

Doi:10.33709/ictimaiyat.1027875

View : 10 | Download : 35

Publication Date : 2022-05-31

Article Type : Research Paper

Abstract :MÖ 2400-1600 yılları arasında tarihlene Ebla Uygarlığı`na ait tabletler 1975 yılında Suriye’nin Tel Mardik bölgesinde bulundu. Bu tabletlerin içeriği daha önce Mısır ve Mezopotamya metinleri üzerinden oluşan kannatlerle örtüşmüyordu. Ebla Mısır ve Mezepotamya gibi büyük bir akarsuyun etrafında değil küçük akarsularının ve yağmur sularının kontrol altına alınarak tarım yapılan bir bölgede gelişmişti. Bir grup arkeolog Ebla Uygarlığına ait olan bu tabletlerin patriarklar dönemine ait olduğunu ve Patriark isimleri de dâhil olmak üzere Eski Ahit anlatılarıyla bir dizi paralellikler taşıdığını iddia etmişlerken diğer bir grup tabletlerde Eski Ahit anlatılarını destekleyecek her hangi bir şeyin olmadığını savunmuştur. Bazıları da Ebla Uygarlığına ait inançların Eski Ahit’teki bazı inançların kaynağını oluşturduğunu ispatlamaya çalışmıştır. Ebla tabletlerinden üç ayrı grup kendilerini destekleyecek deliller aramaktadır. Benzer şekilde Ebla dilinin Eski Kenan dili, Akadcanın bir lehçesi ya da müstakil bir dil olduğu yolunda görüşler ortaya atılmıştırEbla tabletlerinin Kitabı Mukaddes arkeolojisini ya da Pan-Babilonist benzeri yaklaşımları destekleyecek malzemeler içermediği anlaşılmaktadır. Bununla birlikte uzun zaman önce kaybolmuş bir Sami dilinin keşfinin ilerde yapılacak çalışmalarla Kitabı Mukaddes Araştırmaları, eski uygarlıklar ve Sami dilleri çalışmalarına katkıda bulunacağı söylenebilir.
Keywords : Dinler Tarihi, Sami Dilleri, Tarih, Arkeoloji, Ebla