Osmanlı Son Döneminde Bir Sancak Hapishanesinden Yansımalar: Birçok Yönüyle Malatya Merkez Hapishanesi

Authors : Danyal TEKDAL

Pages : 115-151

Doi:10.33709/ictimaiyat.1051657

View : 10 | Download : 6

Publication Date : 2022-05-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Osmanlı Devleti’nin genelinde olduğu üzere Malatya’da da 1850-1860 yılları arasında hapishane olarak kullanılmak üzere bir yapı tahsis edilmiştir. Burada görev yapmak üzere jandarma, gardiyan, kâtip ve müdür gibi görevliler kısa sürede tayin edilerek hapishanenin işlerliği sağlanmıştır. Hapishane, hükümet konağının yakınında, kerpiçten tek katlı, alt döşemeleri büyük oranda çürümüş, rutubetli, havasız ve ışıksız dört koğuştan oluşan bir yapıdır. Buranın kötü fiziksel koşulları dolayısıyla sıklıkla tamir görmesi gerekmiştir. Bu da çare olmayınca yeni bir hapishanenin inşası noktasında dönemin sonuna kadar yerelden talepler gelişmiştir. Ekonomik nedenlerden ötürü bu girişimler büyük oranda olumsuzlukla neticelenmiştir. Yaşanılan deprem, hastalık ve izdiham dolayısıyla başka yerlere taşınması söz konusu olmuş ise de netice alınamamıştır. Osmanlı Devleti’nin çıkardığı aflar ve hapishane reformlarına rağmen hapishane koşullarında ve mahpus sayısında önemli bir değişik meydana gelmemiştir. Kapasite üstü mahpus sayısı nedeniyle izdihamlar ve ekonomik sıkıntılar hapishanede eksik olmamıştır. Burada kalan mahpus sayısı 150 ile 500 arasında değişmesine karşın kapasite bu rakamları karşılamaktan uzak kalmıştır. Söz konusu koşullarda ve kapasitede yarım asrı geçen bir sürenin sonunda Cumhuriyet’e bu haliyle intikal etmiştir.
Keywords : Osmanlı Devleti, Malatya, Hapishane, Mahkum