Şecâat’ten Fesede’ye: Dağıstan Muhaciri Karapapak Hasan ve Hüseyin Bey Kardeşler Olayı (1880)

Authors : Erdal ÇİFTÇİ

Pages : 312-326

Doi:10.33709/ictimaiyat.1068678

View : 11 | Download : 6

Publication Date : 2022-05-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmada muhacir bir sınır boyu topluluğu olan Karapapak eşrafından iki kardeş Dağıstanlı Hasan ve Hüseyin Bey’in 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı sırasında Osmanlı tarafına sundukları katkılarına ve sonrasında İzmit bölgesinde 1880 yılında gerçekleştirdikleri ahaliyi isyana teşvik etme, gasp ve alıkoyma gibi eylemlerine değinilmektedir. Bu kardeşlerin savaş sırasında şecâat insert ignore into journalissuearticles values(yiğitlik); olarak nitelendirilen bir konumdan birkaç yıl içerisinde fesede olarak adlandırılan isyancılara evirilmelerindeki süreç aydınlatılmaktadır. Hasan ve Hüseyin Bey’in bu eylemi neden gerçekleştirdiklerine, şiddet eylemlerini hangi amaçla araçsallaştırdıklarına ve tutuklanmaları sonrasında yaşanan sürgün edilme süreçlerine odaklanılmaktadır. Bu süreçte merkezi hükümet görevlilerinin onları kahramanlıktan eşkıyalığa evirilmelerindeki itici rolüne değinilmektedir. Bir sınır boyu topluluğu mensubu olarak Hasan ve Hüseyin Beylerin hem isyana teşvik aşamasında hem de sürgün kararı sonrasında var olan koşulları manipüle edici yönleri ayrıca tartışılmaktadır.
Keywords : Fesede, Karapapak, Mülteci, Osmanlı Rus Savaşı, Eşkıyalık