Diyalektikten Tedrici İlerlemeye Gelişme Fikrinin Dönüşümü: Herbert Spencer`in Bilgi Anlayışı ve Evrim Düşüncesi

Authors : Önder TİLCİ

Pages : 402-418

Doi:10.33709/ictimaiyat.1103556

View : 12 | Download : 9

Publication Date : 2022-11-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Genel olarak canlılar arasındaki benzerlikler, farklılıklar, ortak atadan gelme, genetik aktarım, doğal seçilim ve güçlü olanın hayatta kalması gibi ilke ve önermeler üzerine inşa olan evrim düşüncesi, her ne kadar zirve noktasına ondokuzuncu yüzyılda Darwin ile birlikte ulaşsa da, tarihsel olarak çok daha gerilere uzanmaktadır. Canlıların ya da sosyal yapıların basit olandan karmaşığa, belirli ilkeler doğrultusunda ve zamana yayılan bir biçimde değiştiği/evrildiği fikri düşünce tarihinin ilk dönemlerinden itibaren birçok düşünür tarafından ele alından bir konu olmuştur. Ancak tarih içerisinde, canlıların bir takım ilkeler doğrultusunda var oldukları ve varlıklarını sürdürdükleri düşüncesi, mevcut bilimsel verilerin sınırlılığından dolayı bilimsel bir açıklama niteliği kazanamamış, canlılar arasındaki benzerlik, akrabalık, çeşitlenme, doğal ayıklanma ya da en iyi olanın hayatta kalması gibi süreçler bilimsel bulgular ışığında tam olarak açıklanamamıştır. Bu çerçevede, modern anlamda evrimci düşüncenin bilimsel tarihi çok daha yenidir. Bu makale, modern anlamda evrimci düşüncenin ondozuncu yüzyıldaki en önemli temsilcilerinden olan Herbert Spencer’in İlk Prensipler adlı çalışmasında tartışmaya açtığı din ve bilim arasındaki sınırların yeniden inşa çabasını ve bu sınırlar çerçevesinde düşünür tarafından geliştirilen bilimsel bilgi ve evrim hakkındaki düşünceleri konu edinmektedir.
Keywords : Herbert Spencer, İlerleme, Evrim, Bilgi, En İyinin Hayatta Kalması