On Sene Sonra Macar ve Leh Mültecileri (1848-1851): İhtida ve İltica’nın İki Nesli?

Authors : İlkay KİRİŞÇİOĞLU

Pages : 507-521

Doi:10.33709/ictimaiyat.1111774

View : 11 | Download : 4

Publication Date : 2022-11-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Avrupa’yı kasıp kavuran 1848 Devrimleri arasında en uzun ömürlü olan Macar özgürlük talebi, Çarlık Rusyası ve Habsburg müşterek orduları tarafından 1849 senesinin Ağustos ayında şiddetle bastırıldı. Bunun neticesinde binlerce Macar, Leh ve İtalyan mülteci kendilerine sığınma hakkı tanıyan Osmanlı’ya sökün ettiler. Sürgün dönemi devrimciler arasındaki fikir ayrılıklarını derinleştiren bir katalizör oldu. Zira Leh General Józef Bem takipçileriyle birlikte ihtida ettiğini ilan edince Kossuth tarafından şiddetle eleştirilmişti. İlgili literatüre bakıldığı zaman, sayıca daha az olsalar da akademik ilginin çoğunlukla Kossuth grubu üzerinde toplandığı görülür. 1851’e kadar peyderpey serbest bırakılan bu üst kadronun Türkiye’yi terk etmesi, literatürdeki hakim kanıya göre, Osmanlı tarihinde bir dönemin sonunu işaret ediyordu. Bu düşünceye karşılık, T.C. Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı insert ignore into journalissuearticles values(BOA); sayesinde elde edilen kimi bulgulara göre 1851’de kapandığı varsayılan mülteci meselesi yaklaşık on sene sonra başka görünümlerde varlığını devam ettirmişti. Bu çalışmanın amacı, var olan yerleşik kanının aksine, 1849 Macar ve Leh mülteciler meselesinin 1848’de başlayıp 1851’de kapanmış bir tarihsel sayfa olmayıp Osmanlı bürokrasisini bir süre daha meşgul eden uzun vadeli yansımaları olduğunu ortaya koymaktır. Bunun için odaklanması gereken daha ziyade ana akımın dışında kalan mülteciler ve mühtedilerdir.
Keywords : Macar Leh Mülteciler, Garibadali Takımı, Antal Şınayder, Murat Paşa, Şarl Cüstinyani