Rumeli’de Suhte(Softa) Olayları ve Anadolu İle Karşılaştırmalı Bir Bakış (1566-1609)

Authors : Galip Çağ

Pages : 1-11

Doi:10.33709/ictimaiyat.1297089

View : 152 | Download : 232

Publication Date : 2023-10-20

Article Type : Research Paper

Abstract :Suhte ya da softa olayları Osmanlı klasik çağının son bölümünde ortaya çıkan ve 16. yüzyılın sonuna dek evvela Anadolu’da etkisini gösteren mühim bir toplumsal hadisedir. Bahse konu tarih aralığında çok ciddi bir asayiş sorunu haline gelen olayların hemen tüm Osmanlı coğrafyasını bu denli etkilemesi de ayrıca önemli ve ilginçtir. Zira bu denli geniş çaplı bir halk hareketinin kısa sayılabilecek sürede gösterdiği yaygınlık meseleyi sosyolojik bir hadise haline getirir. Suhte olayları her ne kadar Anadolu’da Celali İsyanlarının bir ön safhası gibi düşünülse de kayıtlar hadiselerin özellikle de Rumeli’de de karşılık bulduğunu gösterir. Dolayısı ile konu sadece bir Anadolu hareketi değil Osmanlı topraklarının tamamını ilgilendiren bir vaka olarak düşünülmelidir. Suhte isyanları, Osmanlı tarihi açısından çok önemli olmakla birlikte, bölgesel çalışmalar dışında bütüncül bir incelemeye tabi tutulmamıştır. Özellikle isyanların coğrafik özellikleri bu manada çalışılmaya muhtaçtır. Bu çalışmanın ana gayesi de isyanların Rumeli boyutunu incelerken Anadolu ile arasındaki ilişki ve farklılıkları sosyolojik açıdan değerlendirmektir. İncelemede hadiselerin erken dönem kökleri ortaya konulduktan sonra hadisenin bir asayiş sorunu olarak toplumsal karşılığı da izah edilecektir. Suhte ya da softa olayları Osmanlı klasik çağının son bölümünde ortaya çıkan ve 16. yüzyılın sonuna dek evvela Anadolu’da etkisini gösteren mühim bir toplumsal hadisedir. Bahse konu tarih aralığında çok ciddi bir asayiş sorunu haline gelen olayların hemen tüm Osmanlı coğrafyasını bu denli etkilemesi de ayrıca önemli ve ilginçtir. Zira bu denli geniş çaplı bir halk hareketinin kısa sayılabilecek sürede gösterdiği yaygınlık meseleyi sosyolojik bir hadise haline getirir. Suhte olayları her ne kadar Anadolu’da Celali İsyanlarının bir ön safhası gibi düşünülse de kayıtlar hadiselerin özellikle de Rumeli’de de karşılık bulduğunu gösterir. Dolayısı ile konu sadece bir Anadolu hareketi değil Osmanlı topraklarının tamamını ilgilendiren bir vaka olarak düşünülmelidir. Suhte isyanları, Osmanlı tarihi açısından çok önemli olmakla birlikte, bölgesel çalışmalar dışında bütüncül bir incelemeye tabi tutulmamıştır. Özellikle isyanların coğrafik özellikleri bu manada çalışılmaya muhtaçtır. Bu çalışmanın ana gayesi de isyanların Rumeli boyutunu incelerken Anadolu ile arasındaki ilişki ve farklılıkları sosyolojik açıdan değerlendirmektir. İncelemede hadiselerin erken dönem kökleri ortaya konulduktan sonra hadisenin bir asayiş sorunu olarak toplumsal karşılığı da izah edilecektir.
Keywords : Osmanlı, Rumeli, Suhte, Softa, Toplum