Sovyet Dış Politikasında Türkiye, Balkanlar ve Orta Doğu (1957-1960)

Authors : Mehmet Özalper

Pages : 152-163

Doi:10.33709/ictimaiyat.1328791

View : 104 | Download : 230

Publication Date : 2023-10-20

Article Type : Research Paper

Abstract :Sovyet Rusya, bloklaşan dünyada doğu devletleri ile yakından ilgilenmiştir. Orta Doğu eksenli olmak kaydıyla bu ülkelerde yaşanan siyasi ve askeri bütün olaylar sürekli merkezinde yer almıştır. Balkan Politikasını da sabit tutan Sovyetler bu bölgenin kendisi için Avrupa’ya açılan tek kapı olması sebebi ile dış politikada Balkanlara özel bir yer ayırmıştır. Ortadoğu’da olduğu gibi Balkan ülkelerinin de iç ve dış politikalarını sürekli takip etmiş ve gerekli olduğunu hissettiği zaman müdahalelerde bulunmuştur. Türkiye’nin bir Balkan ülkesi olup olmadığı noktasında bilim camiasında çok farklı görüşler bulunmaktadır. Ancak gerek mirasını devraldığı Osmanlı Devleti’nin bütün idari sistemlerinin Balkanlarda oluşması gerekse de Avrupa kıtasına dolayısıyla Balkan coğrafyasına dahil olan ve dünya merkezi statüsündeki şehirlerin ilk sıralarında sayılan İstanbul’un içerisinde bulunduğu coğrafyanın Türkiye’de yer alması sebebiyle bir Balkan ülkesi olarak kabul edilebilmektedir. Sovyet Rusya’da bu sayılan sebeplerin de etkisiyle Türkiye ile olan ilişkilerinde tıpkı Orta Doğu ve Balkan ülkelerine davrandığı şekilde yaklaşımlar sergilemiştir. Özellikle İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra değişen dünya konjonktürü ve Sovyetlerde yaşanan iktidar değişiklikleriyle Balkanlar, Türkiye ve Orta doğu ile alakalı konularda Sovyet Rusya’nın alakasının arttığı söylenebilir. Bu çalışmamızda bahsi yıllarda Sovyetlerin üç bölgeye karşı izlediği dış politika Tarih biliminin usul ve kaideleri çerçevesinde incelenmiştir.
Keywords : Balkanlar, Dış Politika, Sovyet Rusya, Orta Doğu, Uluslararası İlişkiler