Bir Örnek Kılavuzluğunda Üslup Açısından Zemin Şiir Nazire Kıyası

Authors : Mehmet Akın

Pages : 466-484

Doi:10.33709/ictimaiyat.1467255

View : 32 | Download : 28

Publication Date : 2024-11-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışma bir zemin şiir ve nazireyi çeşitli yönlerden karşılaştırıp üslup açısından benzerliklerini ortaya koymayı amaçlamaktadır. Çalışma zemin şiir ve nazireyi üslup açısından mukayese ettiği için orijinallik göstermektedir. Giriş bölümünde nazirenin tanımı yapılıp divan şairlerinin gelişimindeki önemine değinilmiştir. Yine aynı bölümde bir şiirin nazire olabilmesi için taşıması gereken özellikler belirtilmiştir. Ayrıca nazirenin tarihi gelişimi ortaya konmuştur. Nazirenin gelişiminde nazire mecmularının katkısı üzerinde durulmuştur. Akabinde çalışmaya konu olan nazireyi yazan Yaver ve zemin şiirin sahibi Muhlis Bey hakkında kısaca bilgi verildi. Çalışmanın ana bölümünde önce zemin şiir ve nazire cümle ögeleri ve türleri açısından incelendi. Şiirlerdeki sözcük türlerinin kullanım sıklığı ile ilgili bilgi verildi. Bundan sonra şiir ritim, ahenk ve ses açısından incelendi. Ana bölümlerin sonunda şiirlerin şerhlerine yer verildi. Neticede şiirlerde yüklemlerin diğer ögelere göre, rediflerin de etkisiyle, daha fazla kullanıldığı belirlendi. Ayrıca bağlı ve birleşik cümle türlerinden yararlanılmıştır. İki şiirde de genellikle geniş zaman kipinin ve ikinci, üçüncü şahısların daha fazla kullanıldığı tespit edildi. Sözcük türlerinden ise daha çok isimlere yer verildiği görüldü. Şiirde aruz kullanımı ve kafiye, redifler şiirdeki ses benzerliklerini ve vurguyu etkilemiştir. Şiir; cümle ögeleri, türleri, kip-kişi, sözcük türleri, ritim, ahenk ve ses açısından incelenirken bunların şiirin anlamına etkisi üzerinde de ayrıca duruldu.
Keywords : nazire, zemin şiir, üslup, İbrahim Yaver, Muhlis Bey