Cumhuriyetin Belediyecilik Deneyimi: Behçet Salih Uz’un İzmir Belediye Başkanlığı Dönemi (1931-1941)

Authors : Enes Yalçın

Pages : 635-648

Doi:10.33709/ictimaiyat.1476195

View : 36 | Download : 20

Publication Date : 2024-11-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Türkiye Cumhuriyeti Devleti, Osmanlı Devleti’nden miras kalan bir merkezi yönetim-yerel yönetim ilişkisi geleneğine sahiptir. Cumhuriyet’in kuruluşuyla beraber Türkiye’nin savaş sonrası yeniden inşa sürecinde yerel yönetimlerin etkin kullanımına duyduğu ihtiyaç artmıştır. Bir yandan Ankara’nın, yeni kurulan ülkenin vitrini olması nedeniyle inşası üzerinde durulurken öte yandan yangın sonrası İzmir’in ayağa kaldırılmasına odaklanılmıştır. İzmir söz konusu dönemde, savaşın izlerini gerek ekonomik gerekse toplumsal boyutlarıyla bütünüyle yansıtan bir kenttir. Bu liman kentinin potansiyelini ortaya koyup Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin kuruluşuna ve kalkınmasına katkı sunabilmesi için etkin bir yerel yönetime ihtiyacı bulunmaktadır. Bu çalışma, böylesine çetin şartların hâkim olduğu bir dönemde İzmir Belediye Başkanlığı görevine getirilen Behçet Salih Uz’un İzmir Belediye Başkanlığı dönemindeki (1931-1941) faaliyetlerini ele almayı amaçlamaktadır. Birincil ve ikincil kaynakların tahliline dayanan literatür taraması yoluyla gerçekleştirilen bu araştırmada, Behçet Salih Uz’un çok yönlü bir belediyecilik anlayışı benimsediği tespit edilmiştir. Uz’un; kent sağlığına, altyapı ve fiziksel unsurların inşasına, çağdaş bir kent yaşamı tesisine yönelik ele almış olduğu faaliyetler ortaya konulmuştur. Bu çalışma vesilesi ile İzmir kent tarihi ve kent belleği açısından önemli bir yer tutan Başkan Behçet Salih Uz’un kısıtlı imkanlarla hayata geçirdiği kentsel hizmetlerin hatırlatılması hedeflenmiştir. Böylelikle hem kent araştırmacıları ve teorisyenler hem de uygulayıcılar açısından Uz örneğinden ilham alınacak birtakım noktalara erişileceği umulmaktadır.
Keywords : İzmir, Behçet Salih Uz, Cumhuriyet, Belediye, Kent Planlaması