Kırık Pencereler Teorisi’nin İstanbul Metropoliten Alanı’nda Geçerliliğinin Testi

Authors : Ömer BİLEN, Ali Hakan BÜYÜKLÜ

Pages : 160-188

Doi:10.31198/idealkent.416791

View : 17 | Download : 12

Publication Date : 2018-04-25

Article Type : Research Paper

Abstract :Dünyada ve Türkiye’de şehirlerde suç kaynaklı güvenlik sorunu çözülmesi gereken öncelikli sorunlar arasında yer almaktadır. Kent güvenliğinin sağlanmasında suç ile ilgili kurulan teorik modeller kamu yöneticileri için önemli politika araçları olarak kullanılabilir. Kent güvenliği politikalarının oluşturulmasında farklı suç teorileri üretildikleri disiplinlere göre çeşitlenen değişik suç önleme yaklaşımları sunmaktadır. Suçun mekânsal dağılımındaki faktörleri inceleyen yaklaşımlar arasında yer alan “Kırık Pencereler Teorisi” literatürde de karşımıza çıkan ve geliştirilmesinde New York’ta başarılı bir uygulamanın sebep olduğu bir teoridir. Bu nedenle bu çalışmada Kırık Pencereler Teorisi’nin İstanbul’da kent güvenliğinin sağlanması için uygun bir teori olup olmadığı test edilmiştir. Kırık Pencereler Teorisi gerek sosyal gerekse de fiziksel yapıya ilişkin faktörleri suç önleme amaçlı olarak kullanması nedeniyle de önemlidir. Kırık Pencereler Teorisi’ne ilişkin kavramlar “Kırık Pencereler Döngüsü” adı altında şematize edilerek modellenmiştir. Bu modelin test edilmesi için path analizi kullanılmıştır. Path analizi modelde belirlenen ilişkilerin test edilmesine olanak sağlamaktadır. Path analizi modelde belirtilen ilişkiler çalışma alanında toplanan veriye mükemmel uyum sağlamadığı durumlarda bu ilişkilerin yerine alternatif teorik olarak kabul edilebilir yeni ilişkiler tanımlanmasına olanak sağlamaktadır. Böylelikle var olan teorik model modifikasyonlarla çalışma alanına uygun hale getirilebilmektedir. Kırık Pencereler Modeli’nin testi için İstanbul’da kentsel alanda yaşayan 1837 bireyle yüz yüze anket görüşmeleri gerçekleştirilmiştir. Bu örneklem büyüklüğüne ait hata payı ±%2.29’dur. Path analizi sonucunda Kırık Pencereler Döngüsü’nün tanımladığı faktörler arasındaki ilişkiler modifiye edilerek İstanbul için geçerli bir model olarak kullanılabileceği tespit edilmiştir.
Keywords : Kırık Pencereler Teorisi, Path Analizi, Suç Önleme, Fiziksel Çevre, Sosyal Çevre