Kent Hakkı Bağlamında Kamusal Alanın Yeniden Talebi ve Kamusal Alanda Sanat

Authors : Ahmet Suvar ARSLAN

Pages : 86-107

View : 20 | Download : 9

Publication Date : 2013-09-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Cumhuriyetin simge yapılarından Atatürk Kültür Merkezi`nin ve Taksim Cumhuriyet Anıtı`nın tanımladığı Taksim Meydanı, toplumsal belleği canlı tutacak olaylara sahne olan önemli bir kamusal mekân olarak karşımıza çıkmaktadır. Merkezi yönetim ve yerel yönetimin birbiri ile uyumlu olduğu, birlikte hareket ettiği dönemlerin en iyi örneği, 2004 yılından beri AKP iktidarında geçen ve geçmekte olan süreçte karşımıza çıkmaktadır. Bu dönemde yerel ve merkezi idarenin bürokrat ve teknokrat kadroları, iktidarın hedefiyle uyum içinde çalışarak sermaye birikim modelinin temeline kenti yerleştirmişlerdir. Artık, kentler ve öncelikli olarak İstanbul, sermaye ve devletin birlikte çalıştığı, ortak kararlar aldığı, alana giriş kurallarını kendi çıkarları üzerinden belirlediği düzlemde karşımıza çıkmaktadır. Kentsel dönüşüm projeleri bu yeni dönemin alamet-i farikası olarak belleklere kazınmaktadır. Türkiye`nin en bilinen kamusal alanı olan Taksim Meydanı`nın da kentsel dönüşüm uygulamalarından azade olması beklenemezdi. Taksim Meydanı yayalaştırma projesi ile bağlantılı olarak Gezi Parkı`na AVM ve rezidans işlevli Topçu Kışlası’nın yeniden yapımı öngörülmekteydi. Yayalaştırma projesi kapsamında Gezi Parkı`ndaki ağaçları kesmek için başlayan müdahale, İstanbullular tarafından kent hakkı temelinde kamusal alanı geri alma mücadelesine döndü. Günler süren bu mücadele kamusal alanın yeniden üretilmesine sahne olurken, sokak sanatı açısından da yaratıcı bir sürecin başlamasına vesile oldu. 13. İstanbul Bienali`nin ana gündemi olan siyasi bir forum olarak kamusal alan fikri, bienale ve onun sponsorlar ve küratörler denetimindeki ilişki ağına gerek olmadan özgür ve anonim olarak hayat buldu. Kent hakkı kavramı kamusal sanat için de yeni bir alan açmış oldu.  
Keywords : kent hakkı, mekânsal politikalar, kamusal alan, kentsel toplumsal hareketler, kamusal sanat, bieanal, kültür endüstrileri