Geleneksel Türk Kentinden Sürdürülebilirlik Çıkarımları

Authors : Özge YALÇINER ERCOŞKUN

Pages : 522-549

View : 17 | Download : 7

Publication Date : 2016-05-31

Article Type : Review Paper

Abstract :Türk kentlerinde son yıllarda yaşanmakta olan hızlı kentsel dönüşüm, yerel değerlerin unutulmasına ve tahribatına yol açmış ve açmaya devam etmektedir. Geleneksel kent ve kentsel çevrelerin sürdürülebilirlik ilkeleri açısından incelenip olumlu özelliklerinin belirlenmesi, bu özelliklerin geliştirilerek bugünün çağdaş planlama ve tasarım anlayışına ipuçları vermesi önemlidir. Bu çerçevede bu makale, sürdürülebilir planlama ve tasarım ilkelerine göre, eko-kültürel mantık çerçevesinde farklı biyo-bölgelerdeki geleneksel Türk kentlerini, arazi kullanım, ulaşım, açık-yeşil alan, üretim, su yönetimi, sosyal bütünlük, geleneksel mimari gibi yönlerden araştırmıştır. Sonuç olarak geleneksel Türk kentinin özelliklerini sürdürülebilirlik çerçevesinde çözümleyip çıkarımlar yapmaktadır. Sürdürülebilir kentsel planlama ve tasarım ilkeleri şöyle sıralanabilir: derişik kentsel doku, karma arazi kullanımı, yaya öncelikli yol sistemi, iklim dengeli tasarım, su ve yağmur suyu yönetimi, açık-yeşil sistem ve kentsel tarım. Gıdada ve üretimde kendine yeterlilik, toplum ruhu, sokak hayatı ve dayanışma konuları da sosyal sürdürülebilirlik için önemlidir. Bu makale geleneksel Türk kentinde topoğrafyaya ve iklime saygılı organik dokuyu; karma kullanımda mahalle, çarşı, pazar, atölye ve konutların birlikteliğini, sosyal sürdürülebilirlik kapsamında toplum ruhu ve dayanışmayı vurgulamaktadır. Eko-kültürel mantık, kültürün korunması çerçevesinde sürdürülebilir tasarıma odaklanır. Bu makalede değişik biyo-bölgelerde ve iklim bölgelerindeki geleneksel Türk konutlarından örnekler verilmektedir. Konut tipolojisinde alternatif yapı malzemeleri ve enerji etkin kullanım konusunda durulmaktadır. Makale sonuçta eko-kültürel koruma ilkelerini ortaya koymaktadır. 
Keywords : Geleneksel Türk Kentleri, Sürdürülebilirlik, İklimle Dengeli Tasarım, Eko kültürel Mantık, Kültürel Sermaye