Tarihi ve Kültürel Miras Alanlarında Devingen ve Evrimsel Bir Yer Kimliği Kavramsallaştırması

Authors : Müge AKKAR ERCAN

Pages : 720-745

View : 16 | Download : 8

Publication Date : 2016-09-30

Article Type : Review Paper

Abstract :Küreselleşme ve neoliberal kentleşme politikalarının etkisi altında, 30 yılı aşkın bir süredir kentler ekonomik, toplumsal ve mekânsal olarak yeniden yapılanmaktadır. Endüstri-sonrası kentlerde süregelen bu yapılanma, bir taraftan kentlerin postmodern yüzlerinin gelişmesine ve küresel bir kentsel kimliğin ortaya çıkmasına neden olurken, diğer taraftan ‘yerellikler’e ve ‘yer kimliği’ne yeni tehditler oluşturmaktadır. “Yerin kendisine ve kültürüne dayanan ve o yeri ‘yer’ yapan özelliklerin yok olması” olarak tanımlanan “yersizlik” kavramı, son yıllarda, kentlerde gözlemlediğimiz tektipleşme, standartlaşma ve melezleşmenin ürünüdür. Endüstri-sonrası kentlerin kimlik sorununu yersizlik kavramı bağlamında tartışan birçok çalışma, tarihi ve kültürel miras alanlarının müzeleştirilerek ya da yok edilerek, ‘yer kimliği’ açısından yoksunlaştırıldığına dikkat çekmektedir. Bu araştırma, zaman-mekân sürekliliği içerisinde sürekli evrilen kentlerde ve toplumlarda yer kimliğinin nasıl korunabileceğini tarihi ve kültürel miras alanları bağlamında tartışmayı amaçlamaktadır. Araştırmanın birinci bölümü, endüstri-sonrası kentlerin kimlik probleminin arkasındaki nedenleri ve yer kimliğinin önemini incelemektedir; tarihi ve kültürel miras ve yer kimliğine yönelik temel problem ve çelişki alanlarını tanımlamaktadır. Araştırmanın ikinci bölümü, ‘yer kimliği’ni, mekân-yer yazını bağlamında, E. Relph’in ‘fiziksel çevre’, ‘etkinlikler’ ve ‘anlamlar’ üçlemesiyle ilişkilendirerek, evrimsel ve bağlamsal perspektifler ışığında kavramsallaştırmaktadır. Araştırmanın üçüncü bölümü, zaman-mekân sürekliliği içinde, sürekli evrilen yer kimliğinin devingenliğiyle kültürel miras alanlarında idealize edilen durağanlığı arasındaki temel çelişkinin nasıl yeniden kurgulanarak, uzlaştırılabileceğini tartışmaktadır.
Keywords : Tarihi ve kültürel miras, Yer kimliği, Kentsel koruma, Endüstri sonrası kentler, Devingen, Evrimsel, Bağlamsal