Çevrecilik Mekânı’nın Üretimi: Ekoturizm, Doğa Koruma ve Proje Alanları

Authors : Çağrı ERYILMAZ

Pages : 141-158

View : 17 | Download : 12

Publication Date : 2018-05-01

Article Type : Review Paper

Abstract :Bu çalışmanın amacı, liberal çevreciliğin mekânsal üretimini ortaya koymak ve Çevrecilik Mekânı olarak tanımlamaktır. Öncelikle, liberal çevreciliğe yöneltilen eleştirilere Henri Lefebvre’in geç kapitalizmdeki kent mekanın üretimi yaklaşımı entegre edilerek kuramsal bir çerçeve oluşturulmuştur. Buna göre Çevrecilik Mekânı üç farklı örnek üzerinden incelenmiştir; ekoturizm, doğa koruma ve proje alanları. Ekoturizm Alanlarında yaşayan yerel halk hediyelik eşya dükkânı satıcısı veya günlük tur rehberine dönüşürken doğal ekosistemler tüketim toplumunun ihtiyaç ve kaygılarını tatmin eden turistik metalara dönüşmektedir. Liberal çevreci seçkinlerin soyut planlarına göre tasarlanan Doğa Koruma Alanlarında, ‘gerçek doğal yaşam’ şehirleşmeden ve endüstrileşmeden uzakta var olabilmektedir. Böylece dünyanın geri kalanındaki tüm ekosistemlerin yıkımı ve çöküşü gizlenebilmektedir. Doğa Koruma Projesi yürütülen alanlarda ise yerel halk ve diğer aktörler ilgi gruplarına indirgenmekte ve aynılaştırılmaktadır. Çevresel sorunlara karşılık kazan-kazan çözümleri sunan ve proje alanı soyutlamasına meşruiyet sağlayan bilimsel uzmanlar, doğayı yeniden tanımlamakta ve çeşitli kullanım bölgelerine ayırmaktadır. Örnekler göstermektedir ki, liberal çevreciliğin soyutlaması kenttekine benzer biçimde doğayı ve toplumu aynılaştıran tahakkümcü bir mekân üretmektedir. Devlet, sermaye, medya ve çevreci sivil toplum kuruluşlarının birlikte hareket ettiği bu tahakküm sürecinde doğa vahşi, tehdit altında, güzel ve bölgelere ayrılmış biçimde tasarlanmaktadır. Turistik, koruma veya proje amaçlı olarak çevrecilik mekânlarına dönüştürülen doğal alanlarda yaşayan yerel halk ise satıcılara, tüketicilere, ziyaretçilere ve paydaşlara indirgenmektedir.
Keywords : Çevrecilik, Mekân, Ekoturizm, Toplumsal ekoloji, Doğanın şehirleşmesi