Habermascı Kamusal Alan Bağlamında Yeni Toplumsal Hareketler

Authors : Şenay ERAY

Pages : 315-337

View : 17 | Download : 11

Publication Date : 2018-05-01

Article Type : Review Paper

Abstract :Toplumsal hareketler, 20. yüzyılın sonlarında dünya çapındaki dönüşümle beraber hem aktör hem de yöntem olarak değişikliğe uğramıştır. Bu dönüşüm temelde “kamusal alan”daki değişiklik ile beraber gerçekleşmiştir. Çalışmada, kamusal alan ve toplumsal hareketlerdeki mevcut dönüşümlerin karşılıklı ilişkisine Habermascı bir kamusal alan modeli içerisinde bakılmıştır. Habermascı kamusal alan yaklaşımına göre toplum içerisindeki çatışma, dönüşen kamusal alanla beraber “sistem” ve “yaşam dünyası” arasındaki birleşim noktalarında gerçekleşmeye başlamıştır. Yaşam dünyası ve kamusal alandaki bu dönüşüm ise tartışma yöntemini, müzakere biçimini ve muhakeme öbeklerini değiştirerek var olan toplumsal hareket öznelerinin yeniden şekillenmesine neden olmuştur. Ve bu yeni özne grupları da “yeni toplumsal hareketlerin” kurucu aktörleri rolünü üstlenmiştir. Habermascı bir modelde,  kamuoyu, kamusal alan, devlet ve özel alan arasındaki ilişkiler ve aynı zamanda sistem ve yaşam dünyası arasında karşılıklı ilişki ağları dönüşüme uğramıştır; bu ise toplumsal hareketlerin çekirdeklerini yeniden biçimlendirmiştir. Toplumsal hareketlerin hem özneleri hem de konuları değişmiştir. Yeni hareketler artık sadece kamusal alan içerisinde sınırlı kalmayıp; sistem ve yaşam dünyası arasındaki temas bölgesine tekabül eden noktalara yayılmıştır. Toplumsal hareketlerin vücut bulduğu sermaye-işçi sınıfı arasındaki savaşım da ekonomik temelden kültür, kimlik ve yaşam tarzı etrafında oluşan “özgürlükçü” ve “direnç-geri çekilme” gizil güçleri çekirdeğinde oluşan eylemlere ve sözel birlikteliklere dönüşmüştür. Var olan bu gizil güçler temelinde oluşan yeni toplumsal eylemler ise diğer taraftan kamusal alan ve kamuoyunda tekrar bir değişikliğe yol açmaktadırlar.
Keywords : Yeni toplumsal hareketler, Kamusal alan, Kamuoyu, Müzakereci demokrasi