Kütahya Ahırardı Cami Mimarisi ve Arkeometrik Analizleri

Authors : Ercan AKSOY, Ali Akın AKYOL

Pages : 32-61

Doi:10.31198/idealkent.1063413

View : 18 | Download : 8

Publication Date : 2023-03-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Korumada amaç yapıların simgesel ve sanatsal değerleri ile birlikte fiziksel yapısını da muhafaza etmek ve sürdürülebilir olmalarını sağlamaktır. Bu bakışı yansıtan bir çalışma olarak Kütahya’nın tarihi kent merkezinde bulunan Ahırardı Cami, yapısal ve dekoratif malzemeleri arkeometrik açıdan incelenmiştir. 1876 yılında yapılan ve zaman içinde çeşitli müdahalelere uğrayan caminin farklı bölgelerinden örneklenen taş, tuğla, sıva, harç ve çini örneklere fiziksel, kimyasal ve petrografik analizler uygulanmıştır. Arkeometrik çalışmalar kapsamında taş ve tuğla örneklerin fiziksel özellikleri temel fiziksel testlerle, aynı örneklerin suda çözünen tuz miktarı ile tuz insert ignore into journalissuearticles values(anyon); türleri de kondaktometrik analiz ile belirlenmiştir. Harç ve sıvalarda agrega/bağlayıcı ve agregada tane boyutu dağılımı insert ignore into journalissuearticles values(granülometrik); analizi uygulanmıştır. Yapısal örneklerin tümünün petrografik özellikleri, ince kesitleri üzerinden optik mikroskop analizi ile belirlenmiştir. Caminin yapımında kullanılan taşlar yoğunlukla ignimbirit kayaç türündedir. Taşlarda olduğu gibi tuğla örneklerin petrografik analizleri de volkanik kökenli yapıya sahip olduklarını göstermiştir. Agrega/bağlayıcı bileşimleri incelenen harç örnekler 2, sıva örnekler de 3 grup altında sınıflandırılmıştır. Tümü onarım örneği olan harç ve sıvala-rın bağlayıcı içeriğini çimento/kül, kil/kül karışımı bağlayıcıların oluşturduğu belirlenmiştir. Agrega/bağlayıcı içerikleri oldukça benzeşen onarım harç ve sıva örnekleri yakın dönem onarımlarını yansıtmaktadır ve caminin özgün harç ve sıvaları bu süreçlerde yok olmuş durumdadır.
Keywords : Ahırardı cami, koruma, restorasyon, arkeometri, yapı malzemeleri