Çoklu Afet Risklerinin Analizinde Çok-Ölçütlü Karar Verme Yöntemi: İskenderun Deneyimleri

Authors : Defne Dursun, Doğuşcan Öztaş, İsmail Demirdağ

Pages : 2269-2314

Doi:10.31198/idealkent.1431480

View : 69 | Download : 71

Publication Date : 2024-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Ülkemizde yaşanan afetler ne kentlerimizin ne de karar vericilerin afete ve afet sonrası sürecin yönetimine hazır olmadıklarını; dahası etkin bir afet risk yönetimi için gerekli araçların üretimi konusunda da gerekli bilgi birikimi ve pratiğin bulunmadığını göstermiştir. Bu çalışma kent planlama disiplini içerisinde neler yapılabilir sorusuna yanıt arama çabasının sonucu olarak gelişmiştir. Çalışmada çoklu afet risklerinin birlikte analiz edilebilmesi amacıyla çok ölçütlü karar verme yöntemi kullanılarak üretilen ve Planlama Stüdyosu VI kapsamında İskenderun kentsel alanında uygulanan risk analizi yöntemi anlatılmaktadır. Stüdyo çalışması kapsamında 8 farklı senaryo, 16 farklı grup ile İskenderun kent bütünü için yapılan analizlerde belirlenen farklı afet riskleri için tehlike, zarar görebilirlik ve maruziyet temelli göstergeler ağırlıklandırılmış; aynı risklere sahip homojen risk bölgelerin belirlenmesi ile kentsel risk alt bölgeleri oluşturulmuş ve çok ölçütlü karar verme yöntemi ile her bölgenin toplam risk puanı/düzeyi hesaplanmıştır. Test edilen model, afet yönetiminin ilk aşaması olan \\\"riskin tanımlanması\\\" amacıyla üretilen mekânsal risk haritalarının, sakınım ve deprem sonrası müdahale planlarının oluşturulmasında etkili bir araç olabileceğini göstermiştir. Bu haritalar, planlama süreçlerini ve afet risk yönetimini daha etkin bir şekilde yönlendirme potansiyeline sahiptir.
Keywords : Çoklu afet riskleri, çok-ölçütlü risk analizi, kentsel risk alt bölgeleri, planlama, İskenderun