Seyitgazi’de Sokak Sağlıklaştırma Projesi: Geleneksel Konutlar ve Tarihi Çevrenin Korunmasına Yönelik Bütünsel Yaklaşım

Authors : Hatice Elmas, Betül Gelengül Ekimci

Pages : 2531-2576

Doi:10.31198/idealkent.1541810

View : 46 | Download : 70

Publication Date : 2024-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Seyitgazi, tarihi ve kültürel zenginliğiyle çok katmanlı bir yerleşimdir. Tarihi çevreyi korumanın temel amacı kendini oluşturan değerler bütününün korunması, geliştirilmesi ve yaşatılmasıdır. Seyitgazi’de geleneksel konutların ihmal edildiği, özellikle farklı dönemlere ait kültürel varlıkların bir arada bulunduğu II. Derece Arkeolojik Sit Alanı sınırları içinde kalan Cumhuriyet Meydanı çevresinde, koruma-kullanım sorunları olduğu tespit edilmiştir. Koruma Amaçlı İmar Planı\\\'nın geç yürürlüğe girmesi, ticaretin ve günlük yaşamın etkileşimli olduğu alanda konut-ticaret dokusunu yıpratmış, koruma-kullanım sorunlarını ortaya çıkarmıştır. Miras yönetimi ve sürdürülebilir bir toplumsal kalkınma için meydan ve çevresinde nitelikli iyileştirme, işlevsel ve estetik geliştirmelerin yapılması zorunludur. Çalışmanın hedefi mevcut yasal çerçevede Seyitgazi\\\'nin kültür katmanlarından biri olan geleneksel konutları korumaktır. Bu doğrultuda ilk olarak ilçe bütününde sit sınırları içinde kalan geleneksel konutlar gözlem-inceleme yoluyla tespit edilmiş, belgeleme-analiz çalışmalarıyla mimari özellikleri belirlenmiştir. Seyitgazi\\\'nin tarihî gelişimi, koruma sürecinin yasal-yönetimsel yönleri ele alınmış, farklı dönemler arasındaki yapısal ilişkiler tanımlanmıştır. İkinci aşamada özel inceleme alanı olarak Cumhuriyet Meydanı’nı çevreleyen caddeler için sokak sağlıklaştırma projesi geliştirilmiş ve uygulanmıştır. Belediye-üniversite iş birliğiyle hazırlanan proje, ilgili koruma kuruluna sunulmuş ve onaylanmıştır. Bununla, belirli bir bölgede koruma ve tasarım yaklaşımları ortaya koyan örnek bir uygulama gerçekleşmiştir. Bu çalışma, Seyitgazi tarihi kent dokusunun korunması çalışmalarına temel oluşturarak esas ve yönetmeliklerin gelişmesine katkıda bulunmuştur.
Keywords : Seyitgazi, geleneksel konut, sokak sağlıklaştırma, çok katmanlı tarihi kent merkezi, kültürel miras yönetimi