Letonya’da Yerel Yönetimlerin İdari ve Mali Yapısı

Authors : Mustafa Çelen, Serdar Yılmaz

Pages : 260-289

Doi:10.31198/idealkent.1485688

View : 69 | Download : 64

Publication Date : 2025-04-10

Article Type : Research Paper

Abstract :Letonya Baltık Denizi’ne kıyısı bulunan küçük bir Doğu Avrupa ülkesidir. Ülkedeki yerel yönetimler, Sovyetler Birliği\\\'nin dağılmasının ve bağımsızlığın kazanılmasının sonrasında gerçekleştirilen bir dizi yasal düzenlemeyle güçlendirilmiştir. Bu kapsamda yerel kamu hizmeti sunumunda etkinliğin sağlanması amacıyla 2009 ve 2021 yılında yapılan hukuki düzenlemeler ile küçük belediyelerin birleştirilmesi yoluna gidilmiştir. Böylelikle 550’yi aşan kentsel ve kırsal belediye sayısı 43’e kadar düşürülmüştür. Ancak Türkiye’deki sürecin aksine Letonya’daki yerel yönetimler reformu, ağırlıklı olarak gönüllülük esasına göre birleşmeleri temel alan bir yapıya sahiptir. Ülkedeki kentsel ve kırsal belediyeler arasında görev, yetki ve kurumsal yapılanma olarak pek farklılık bulunmamaktadır. Letonya’da yerel yönetimler geniş hizmet sorumluluk alanlarına sahiptir. Eğitim, sağlık, kamusal kolaylık üretimi ve dağıtımı, sosyal refah hizmetleri, dinlenme ve eğlence hizmetleri, katı atık ve kanalizasyon hizmetleri, ısınma, şehir içi ulaşım ve ulaşım altyapısı, kültür ve eğlence hizmetleri, çevrenin korunması, imar, konut, şehir ve bölge planlaması, yerel kalkınma gibi hizmetler yerel yönetimler tarafından ifa edilmektedir. Ülkedeki kamu istihdamının yarısı yerel yönetimler tarafından yapılmaktadır. Yerel yönetim harcamalarına bakıldığında çalışanlar için yapılan ödemelerin ve eğitim hizmeti üretim giderlerinin ön plana çıktığı görülmektedir. Yerel yönetim gelirlerinin ise, ağırlıklı olarak vergi gelirlerinden ve merkezi yönetim tarafından yapılan transferlerden oluştuğu söylenebilir. Merkezi yönetim transferleri içerisinde ise, şartlı transferlerin baskınlığı gözlenmektedir. Bu çalışmanın amacı, Letonya\\\'daki yerel yönetimlerin idari ve mali yapısını literatür taraması ve derlemesi temelinde incelemektir.
Keywords : Letonya, Yerel yönetimler, Yönetimler arası mali ilişkiler, Yerel yönetim harcamaları, Yerel yönetim gelirleri