Arendt ve Douzinas’ın Düşüncelerinden İnsan Haklarını Okumak

Authors : Taylan Şengül, Anıl Aygen

Pages : 105-132

View : 82 | Download : 89

Publication Date : 2024-03-22

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışma güncelliğini koruyan bir tartışma alanı olarak insan haklarının ‘olanaklılığı’ tartışmasına odaklanmaktadır. Günümüzde küresel olarak çeşitli vesilelerle devam eden hak ihlallerinin ve haklara erişimde karşılaşılan engellerin temelinde ise hakların konusu olarak bireyler ve hakları tanımak/korumakla yükümlü devletler/devletlerarası/devletler üstü kurumlar arasında yaşanan gerilimin olduğu öne sürülmektedir. Hakların muğlaklaşmasına yol açan bu gerilimin ise tarihsel olarak liberal teorinin kaynaklı olduğu vurgulanmaktadır. Bu bağlamda hakların gerçekleşememesini modern bir kopuş; adikia olarak gören Costas Douzinas’ın perspektifi de haklara ilişkin tartışmaya bir giriş imkânı sağlamaktadır. Bunun yanında Hannah Arendt’in “haklara sahip olma hakkı” kavramı ise tartışmanın bel kemiğini teşkil etmektedir. Arendt’in insan haklarını hayata geçirmek adına vita activa terimi üzerinden ele aldığı anlamlı bir emek anlayışı ise cumhuriyetçi bir perspektiften insan haklarına zemin tesis etmektedir. Ancak Arendt’in bu yolla tartıştığı kamusallık düşüncesine içkin bir sorun olarak görülen “dışlama” biçimlerini aşmak adına ise, Douzinas’ın ütopyacılık temelli hak düşüncesi ve arzulardan kaynaklı hak taleplerini göz önüne alma önerisi ortaya konulmaktadır.
Keywords : Adikia, Haklara sahip olma hakkı, Vita Activa, Ütopyacılık, Cumhuriyetçilik