AVRUPA İNSAN HAKLARI SÖZLEŞMESİ’NİN ÜLKE DIŞINDA UYGULANMASI ve 56. MADDE: AVRUPA İNSAN HAKLARI MAHKEMESİ’NİN “SÖMÜRGE KAYDI”YLA İMTİHANI

Authors : Damla Akkaya

Pages : 29-76

View : 44 | Download : 55

Publication Date : 2024-03-22

Article Type : Research Paper

Abstract :Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nde yer bakımından uygulamaya ilişkin iki düzenleme bulunmaktadır. Konuyla ilgili genel düzenleme 1. maddede yer almaktadır. “Sömürge kaydı” olarak da bilinen 56. Madde ise taraf devletlerin uluslararası ilişkilerinden sorumlu oldukları ülkelere ilişkin olan düzenlemedir. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, 1. madde çerçevesinde Sözleşme’nin ülke dışı uygulanmasını kabul etmektedir. Buna karşın 56. madde, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi tarafından, taraf devletlerin uluslararası ilişkilerinden sorumlu oldukları ülkeleri Sözleşme koruması dışında bırakacak şekilde yorumlanmaktadır. Adil olmadığı Mahkeme tarafından da kabul edilen bu durum Mahkemenin 1. madde ve ülke dışı uygulamaya ilişkin bakış açısıyla uyum göstermemekte, sömürgecilik döneminin siyasi ve hukuki kalıntılarını günümüze taşımaktadır.
Keywords : yetki, ülke dışı uygulama, sömürge kaydı, etkin kontrol, yer bakımından uygulama