Gerçeklik Algısına Bir Müdahale Aracı Olarak Sentetik Medya Teknolojileri

Authors : Yusuf YURDİGÜL, Akın YILDIRIM

Pages : 105-121

View : 12 | Download : 9

Publication Date : 2021-07-19

Article Type : Review Paper

Abstract :Günümüzde teknoloji, toplumsal gerçeklerin belirleyicisi konumuna gelmiştir. Dijital iletişim teknolojilerinin son yıllarda yaşadığı baş döndürücü gelişim, bireylerin multimedya içerik üreticisi konumuna geçmesi ve dijitalleşen dünyada enformasyonun hızlı dönüşümünün yarattığı gerçek-sahte bilgi sorunsalı, yoğun olarak tartışılan konular arasında yer almaktadır. Dijital dünyada yaşanmakta olan bu gelişim ya da dönüşüm; bireyin hayatı kavramasına olanak sağlayan gerçeklik algısının sahte gerçeklere evrilmesiyle birlikte, gerçek ve sahte gerçeklik arasında bir ikilem yaşanmasına neden olmaktadır. İnsanoğlunun tarihsel serüveninde gerçeğin görüntüsü ya da varlığı hiç bu kadar dönüşüme uğramamış, var olmayan gerçekler inşa edilmemiştir. Yeni dijital teknolojiler, kullanıcının gerçek ve sahte içerikler arasında ayrım yapabilmesini zorlaştırmaktadır. Yapay zekânın hızlı gelişimi ve birçok alanda yaygın kullanımı, sentetik medya olarak isimlendirilen ve yapay zekâ tarafından üretilen çeşitli medya içeriklerinin, Jean Baudrillard’ın vurguladığı gibi hiper gerçeklikler yaratmasına neden olmaktadır. Sosyal medyaya erişim imkânları, kullanıcı etkileşimi ve internetin yayılım hızı, ikna edici sahte gerçeklerin milyonlarca insana hızla ulaşarak bireyi ve toplumu dönüştürmektedir. Sentetik medya içerikleri, yapay zekânın makine öğrenimi, derin öğrenme, yapay sinir ağları gibi gelişmiş teknolojilerinin çeşitli alanlarda kullanılarak, gerçekliğin dönüştürülmesini hatta gerçekte hiç var olmayan yeni içeriklerin yaratılmasını mümkün kılmaktadır. Bu çalışma literatür taraması tekniği ile birlikte yapay zekâ tarafından yaratılan dönüştürülmüş ya da yeniden yaratılmış içerikler medyası olan “sentetik medya”nın üretim biçimlerini anlamaya ve yeni bir kavram olan “sentetik medya”nın genel bir perspektifini ortaya koymaya çalışmaktadır.
Keywords : Sentetik medya, medya gerçekliği, yapay zekâ, deepfakes, dijitalleşme