Ebü’l-Bekâ Belevî El-Endelüsî’nin Şehirleri -İskenderiye, Kahire, Mekke ve Medine İzlenimleri

Authors : Zehra GÖZÜTOK TAMDOĞAN

Pages : 103-130

View : 21 | Download : 11

Publication Date : 2022-04-25

Article Type : Research Paper

Abstract :Mağrib ve meşrık ilişkilerinin içerisinde en önemli iki başlık hac görevini yerine getirmek ve İslâm’ın doğduğu, ilimlerin geliştiği merkezlerde ilim tahsil etmek bulunmaktadır. Yol güzergâhlarındaki emniyet sağlanınca “insanlar için yapılan ilk Ev’i” ziyaret için yola revân olan Endülüs ve Mağrib hacılarından bazıları daha çok dönüşte kaleme aldıkları hac seyahatnameleri ile bu uzun ve meşakkatli yolculukları hem ayrıntılı ve hem de edebî bir şekilde anlatmışlardır. Bu seyahatnâmelerde yol boyunca görülen şehirler, beldeler, köyler, bunların sahip olduğu maddî-mânevî unsurlar, karşılaşılan âlimler, devlet ricâli, çeşitli inanışlar anlatılmaktadır. Çalışmamıza konu olan Belevî ise 736/1335 yılında 23 yaşlarında iken hac yolculuğuna çıkmıştır. Beş yıl sürecek olan bu uzun hac yolculuğunda birçok şehre uğrayan Belevî Endülüs’e döndükten sonra hac yolculuğu esnasında yaşadıklarını anlattığı Tâcü’l-Mefrık adlı eserini gözden geçirerek tamamlamıştır. Bu çalışmada 14. Yüzyıldaki Endülüslü bir gencin gözünden hem haccın hem de ilmî yolculuğun meşakkati, uğranılan şehirlerin müşâhedesi, şehirlerdeki ulemâdan ilmin işitilmesi, tedrisi ve rivâyetine icâzet verilmesi, çeşitli mekânlarda hissedilen duyguların şiire dökülmesi, anlatılan acaib şeylerin kaydedilmesi ve bir uğraşı verilmesi sözkonusu edilecektir. Çalışmada Belevi’nin uğradığı yerler arasında, Afrika ve Mağrib hacılarının toplandığı Mısır ve dolayısıyla İskenderiye ve Kahire, Gazze, Kudüs, Mekke ve Medine şehirlerindeki gözlemleri anlatılacaktır.
Keywords : İslam Tarihi, Endülüs, Belevî, Hac, Tâcül mefrik, Kahire, Harameyn