KİTÂBU’L- BEDÎʿ

Authors : Ibrahim Aydin

Pages : 285-293

View : 54 | Download : 59

Publication Date : 2023-10-31

Article Type : Other Papers

Abstract :Hicrî 278 yılında İbnü’l-Muʿtez (ö. 296/908) tarafından yazılmış olan Kitâbu’lBedîʿ isimli kitap, belagat alanında kaleme alınmış ilk müstakil eser olma özelliği taşımaktadır. Eserde, kaynaklarda dağınık halde yer alan belâgat sanatları bir araya getirildiği gibi kullanımı yaygın olan fakat belirli bir ismi olmayan bazı sanatlar da kavramlaştırılmıştır. Eserin yazıldığı dönemde Abbâsî şairleri, belagat sanatlarına büyük önem göstermiş ve bu sanatları şiirlerinde çokça kullanmışlardır. Üstelik birçok şair, bu sanatların yeni olduğunu ve daha önce şiirlerde kullanılmadığını iddia etmiştir. Müellif bu iddia üzerine, bu sanatların yeni olmadığı tezini savunmuş, söz konusu eserinde şiirlerde kullanılan ve yeni olduğu iddia edilen belagat sanatlarının önceki dönem şiirlerde kullanıldığını kadim şairlerin şiirlerinden örnekler getirmek suretiyle ispat etmiştir. Ayrıca şiirin yanı sıra ayet, hadis ve sahâbe sözleri ile bu savını güçlendirmiştir. Eser, şiir tenkidi bakımından da önemli bir konuma sahiptir. "Bedîʿ [Sanatları]” ve "Mehâsinu’l-Kelâm ve’ş-Şiʿr” şeklinde iki bölümden oluşan eserde, 18 belagat sanatına yer verilmiştir. Eser, 1982 yılında Beyrut’ta basılmış olup 97 sayfadır.
Keywords : Arap dili ve Belâgatı, İbnül Muʿtez, Kitâbul Bedîʿ, Belagat Sanatları, Edebî Tenkit