Pîrîzâde İbrahim’in el-İ‘lâm fi’l-Mühimmâti’ş Şer‘iyye mine’l-Ahkâm Risâlesinin Edebü’l-Müftî ve Edebü’l-Kâdî Fasılları

Authors : Fatıma Sümeyye Kemertaş

Pages : 59-85

View : 40 | Download : 94

Publication Date : 2024-04-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Osmanlı Devleti döneminde, ilimle şöhret bulmuş Mekkeli bir ailenin ferdi olarak Medine\'de dünyaya gelen Pîrîzâde İbrahim, 17. yüzyılda Mekke\'de yaşamış önemli bir Hanefî âlimidir. Çoğu, risâle türünde olmak üzere yüzden fazla eser telif etmiştir. İstikrarın bozulmaya başladığı bir dönemde yaşayan Pîrîzâde İbrahim, çalışmamızın kaynağını teşkil eden el-İ‘lâm fi’l-mühimmâti’ş-şer‘iyye mine’l-ahkâm isimli risalesinde olumsuz gidişata dikkat çekmiş ve bu durumdan kurtuluşu adaletin sağlanmasına bağlamıştır. Bu sebeple \"edebü\'l-müftî\" ve \"edebü\'l-kâdî\" başta olmak üzere yargılama usûlüne dair konularla ilgili bir takım hükümleri derleyerek risâlesinde ayrı bölümler halinde sunmuştur. Pîrîzâde İbrahim risâlesinde Hanefî fakihlerin eserlerinden çok sayıda tahrîcde bulunmuştur. Nadiren kendi görüşlerini de paylaşmıştır. Arapça olarak telif edilmiş olan eser, Pîrîzâde\'nin usûlünü tanıma açısından da önemlidir. Çalışmamızda Pîrîzâde\'nin hayatı ve el-İ‘lâm fi’l-mühimmâti’ş-şer‘iyye mine’l-ahkâm isimli risalesi hakkında genel bilgi verildikten sonra Pîrîzâde\'nin söz konusu risalesinde \"edebü\'l-müftî\" ve \"edebü\'l-kâdî\" ile ilgili naklettiği bilgiler zikredilerek genel bir değerlendirmeye tâbi tutulacaktır.
Keywords : Pîrîzâde İbrahim, el İʿlâm fil Mühimmâtiş Şerʿiyye Minel Ahkâm, edebül müftî, edebü, Hanefî mezhebi